بررسي عوامل موثر بر بهره وري توليد در گاوداريهاي صنعتي شيري

Investigation of Factors Affecting Productivity Productivity in Industrial Dairy Farm

تاكنون تحقيقات زيادي در زمينه بررسي عوامل موثر در بهره وري توليد و سودآوري توليد شير در ايران و جهان انجام شده است. عليرغم تلاش هاي انجام شده توسط كشورهاي در حال توسعه، هنوز بهره وري عوامل توليد در اين گونه كشورها از جمله ايران پايين تر از كشورهاي توسعه يافته است. اثر اندازه گله بر هزينه هاي توليد شير در گاوداري هاي آمريكا را برخي از پژوهشگران مورد بررسي قرار داده اند و دريافتند كه ميانگين هزينه كل توليد گاوداري هاي متوسط و بزرگ به ترتيب 12 تا 20 درصد كمتر ازگاوداري هاي كوچك بود. اين پژوهش با هدف اندازه گيري عوامل موثر بر شاخص بهره وري عوامل توليد در گاوداريهاي شيري صنعتي شهرستان تربت جام صورت گرفت. داده هاي مورد نياز از طريق تكميل پرسش نامه از تعداد 22 گاوداري شيري كه به روش نمونه گيري با طبقه بندي تصادفي انتخاب شده بودند، در سال 1395 جمع آوري گرديد. نتايج نشان داد كه ميانگين درآمد ناخالص و هزينه كل توليد در گاوداريهاي كوچك و متوسط در مقايسه با گاودار يهاي بزرگ، كمتر بود. با افزايش اندازه گله، ميانگين عملكرد توليد شير افزايش يافت. اين امر عمدتاً ناشي از بهره مندي بيشتر گاوداري هاي بزرگتر از دانش فني و فنآوري هاي نوين در مقايسه با گاوداري هاي با مقياس كوچك بود. ميانگين شاخصهاي حقيقي و ظاهري بهره وري كل عوامل توليد براي كل گاوداري هاي مورد مطالعه به ترتيب برابر 043/ 1 و 185 /1 بود. اختلاف موجود، بخشي از درآمد ناخالص گاوداري-هاي شيري مي باشد كه گاوداران به عنوان سود براي خود حساب مي كنند حال آن كه اين مبلغ، هزينه غيرملموس و ناچيزمي باشد. حال آن كه اين ميزان، همان هزينه هاي است كه از حساب گاودار كم مي شود ولي در كوتاه مدت آن را احساس نمي كند. بنابراين با توجه به نتايج بر اين اساس، لازم است متوليان بخش دامپروري در محاسبه قيمت تمام شده يك كيلو گرم شير، اين واقعيّت را مدنظر قرار دهند.