القاي ريشه مويين در گياه دارويي (Nepeta bornmuelleri Hausskn. ex Bornm.)

Hairy Root Induction In Medicinal plant Nepeta bornmuelleri Hausskn. ex Bornm

پونه ساي هزاري Nepeta bornmuelleri Hausskn. ex Bornm. يكي از گونه هاي گياهان دارويي بسيار معطر از تيره نعنا (Lamiaceae) است. جنس nepeta در ايران داراي 67 گونه گياه علفي يك ساله و چند ساله است كه اغلب آنها انحصاري ايران هستند ]مظفريان,1394[. اين گياه بدليل داشتن اثرات درماني از جمله ضد نفخ ضد آسم تسكين و دهنده درد معده در طب سنتي استفاده شده است. خواص دارويي اين گياه به خاطر حضور روغن هاي اسانسي و فلاونوئيدهاي موجود در اين گياه است .برگ, گل, ساقه و ريشه اين گياه شامل تركيبات دارويي مختلف از جمله 7aβ,7a,4aβ-نپتالاكتون, 1و8-سينئول, 7aα,7α,4aα-نپتالاكتون, بتاپينن,كاريوفيلين اكسيد مي باشد. كشت ريشه هاي مويين به خاطر سرعت رشد بالا و نيز توانايي توليد پايدار متابوليت هاي ثانويه مورد توجه قرار دارد. در اين تحقيق ريشه هاي مويين توسط Agrobacterium rhizogenes توليد و تاثير سه سويه (A4, AR15834, K599) و سه محيط كشت(MS كامل, MS 2/1, MS 4/1 )و دو نوع ريزنمونه (برگ و ساقه) در القاي ريشه مويين بررسي شد. در طي رشد ريشه ها صفاتي از جمله درصد القاي ريشه, طول ريشه ها در محيط جامد, و فاز رشدي ريشه ها در محيط مايع اندازه گيري و ثبت شد. نتايج تفاوت معني داري بين تيمار هاي مختلف از نظر صفات مورد بررسي در سطح 5 درصد نشان داد بطوريكه بهترين ريزنمونه از نظر درصد القاي ريشه برگ, بهترين سويه A4 و بهترين محيط كشت MS1/2 بود. اثبات تراريختي ريشه هاي مويين به وسيله PCR و با استفاده از آغازگرهاي rol C و vir D انجام و تاييد گرديد.

Nepeta bornmuelleri Hausskn . ex Bornm. Is one of aromatic medicinal plant species of Lamiaceae family. Nepeta genus in Iran have 67 species of grassy, one or some years old plant that most of them are just in Iran. Medicinal effects of this plant is because of presence of essence oil and flavonoids in this plant. Leaf, flawor, shoot and root of this plant are include of different medicinal components such as, 7aβ,7a,4aβ-nepeta lacton, 1,8-cineol, 7aα,7α,4aα-nepeta lacton, betapinen, kariofilin oxid. because of fast growth and ability of produce secondary metabolites, hairy root is paid attention. In this research hairy root was established by Agrobacterium rhizogenese and effect of 3 strain A4, AR15834, K599 and 3 types of medium, full MS, 1/2 MS, 1/4 MS and two types of explants leaf and shoot, in hairy root induction was investigated. During the growth of hairy root some characters such as hairy root induction percent, hairy root length in solid medium and hairy root growth phase in liquid medium was measured and recorded. Results was showed significant difference in 5 percent levels between different treatments in investigated characters. So that the best explant was leaf and the best strain was A4 and the best medium was 1/2 MS. Hairy roots were confirmed by PCR using rol C and vir D genes specific-primers.