بررسي نقش عوامل فضايي در جهت ارتقاء سرزندگي به منظور طراحي مجموعه ورزشي (نمونه موردي: شهر بندر‌انزلي)

Investigating the role of space factors in promoting vitality to designing Sport Complex (Case Study: Bandar-e Anzali city)

موضوع كيفيت فضا‌هاي عمومي شهري، يكي از نقاط تمركز پژوهش‌هاي اخير طراحي بوده و تلاش در جهت ايجاد فضاي عمومي كه رضايت شهروندان در وجوه مختلف را جلب نمايد، به عنوان يكي از راهبرد‌هاي اصلي پروژه‌هاي طراحي شهري مطرح شده‌است. سرزندگي به عنوان يكي از عوامل تاثير‌گذار بركيفيت فضاهاي عمومي و شهري، نقش مهمي را در در اينگونه محيط‌ها بر عهده دارد. از سوي ديگر، طراحان محيط همواره با ابعاد مختلفي در طراحي فضا‌هاي عمومي روبرو هستند و آنچه كه اهميت پيدا مي‌كند، اين است كه از ميان انواع مولفه‌هاي تاثير‌گذار بر سرزندگي، كداميك نقش مهم‌تري را دارد. در اين راستا طراحي مجموعه‌ي ورزشي در بندرانزلي در جهت ارتقاء سرزندگي، هدف پژوهش قرار گرفته‌است. اين تحقيق بر حسب نوع، توصيفي-تحليلي، بر حسب روش، زمينه يابي، بر حسب هدف، كاربردي، بر حسب داده، كمي و بر حسب نحوه اجرا، ميداني است. در اين راستا، از ميان متغير‌هاي انساني و محيطي مربوط به سرزندگي كه از مطالعات اسنادي و كتابخانه‌اي استخراج شدند، پنج مورد بر اساس اولويت‌بندي متخصصين روانشناسي محيط از اعضاي هيئت علمي دانشگاه‌هاي معتبر داخلي، به عنوان مبناي كار پژوهش انتخاب گرديدند و در ادامه ابزار پژوهش بر اساس اين اولويت‌بندي شكل گرفت. جامعه آماري در تحقيق پيش رو، دو نمونه از مجموعه‌هاي ورزشي شاخص در بندرانزلي مي‌باشد؛ بنابراين با مشخص شدن جامعه، حجم نمونه و ابزار تحقيق، متغيرهاي منتخب در جهت قبول يا رد فرضيات، مورد آزمون قرار گرفتند. پس از تحليل داده‌ها توسط نرم‌افزار SPSS، متغيرهاي زيبايي بصري، امنيت، اجتماع پذيري، خوانايي و اختلاط كاربري و فعاليت شبانه روزي به ترتيب اولويت‌بندي شدند؛ در ﻧﺘﻴﺠﻪ، ﻣﺪل ﺗﺤﻠﻴﻠﻲ ﭘﮋوﻫش كه در‌واﻗﻊ در‌برﮔﻴﺮﻧﺪه اهم ﻋﻮاﻣـﻞ اﺛﺮﮔـﺬار ﺑـﺮ ﺳـﺮزﻧﺪﮔﻲ ﻓـﻀﺎﻫﺎي ورزشي به عنوان يك فضاي عمومي در انزلي ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ، ﺗﺪوﻳﻦ و در اﻧﺘﻬـﺎ نيز موثرترين راهكارهاي فضايي در راﺳـﺘﺎي ارﺗﻘـﺎي ﺳـﺮزﻧﺪﮔﻲ و تحقق اهداف پژوهش ارائه گرديدند.

The quality of urban public space has been one of the focal points of recent design research, with the efforts to create such a public space that could satisfy citizens in different terms has been proposed as one of the main strategies for the urban design projects. As one of the factors affecting the quality of public spaces and urban environments, vitality plays an important role in such settings. On the other hand, the environmental designers are always faced with different aspects of designing public spaces and the important fact is that, among the various factors influencing the vitality, which one has the most important role. In this regard, this study intends to focus on the designing of sports complex in Bandar Anzali in order to enhance the vitality. In terms of research kind, the research is a descriptive-analytical one, in terms of methodology, it uses a survey method and it is functional based on objective. According to the data, it is a quantitative research and it is a field study in terms of implementation. In this regard, among the human-based and environmental variables related to the vitality that were extracted from the documentary and desk research, five cases were selected as the basis of the research according to the prioritization of environmental psychology developed by the experts from the faculty of members from the prestigious Iranian universities. Additionally, the research tools were developed based on this prioritization. The statistical community of the present study involved two cases of the sports complexes representing Bandar Anzali. Therefore, with the determination of the community, sample size and research tools, the selected variables were tested to accept or reject the hypotheses. After analyzing the data by SPSS software, visual beauty, security, sociability, readability and user interaction and 24-hour activity were prioritized respectively. As a result, the analytical model of the research, which in fact includes the main factors affecting the vitality of sports spaces has been formulated as a public space in Anzali. Finally, the most effective spatial strategies have been presented to promote vitality and to achieve the research goals.