روان شناسي تجربه ي عرفاني

علائق روان شناختی به تجربه ی عرفانی با تحقیق در باب داروهایفعال ساز روانی گسترش یافته است. اعتقاد عمومی این بوده كهچنین داروهایی برآورنده ی احوال عرفانی یا حالات اسكیزوفرنیكاند. گرچه تجارب عرفانی ناشی از مصرف دارو متفاوت از انواع بدونداروی آن است ولی تاثیر آنها تقریبا شبیه به موارد اصیل و پایداراست. مطالعه ی تجربی حالات عرفانی از سه شیوه بهره جسته است:چارچوب عرفانی هود، پرسش خاص گریلی و سیاهه ی حالتهشیاری الكساندر. تجربه هشیاری تعالی یافته همان است كه عرفایجهان اغلب از آن با ویژگی های عام مانند: كیهانی بودن دریافت،عدم انطباق با ویژگی های عادی شناخت و به لحاظ شخصی به شكلتحول یافته ای معنی داری، از آن یاد كرده اند. از بین هم بسته هایتجربه ی عرفانی، دو نوع هم بسته مورد پژوهش قرار گرفته است همبسته های فیزیولوژی و هم بسته های روان شناختی. والاس در سال 1987 در حدود بیست هم بسته برای تجارب هشیاری خالص برشمرده است. دو نشانگر بررگ در این راستا عبارتند از امواجارتباطی ای. ای. جی و وقفه ی تنفسی. از نقطه نظر، مقارنات روانشناختی، خوش باشی و خوش حالی با تجارب عرفانی به همان سانهمراهند كه فعالیت یافتن نفس، در مورد اخیر، پیشروان فعلیتدهندگی نفس، اعتقاد دارند كه حتی یك تجربه ی عالی خود به خودیا ی تجربه ی متعالی می تواند به فعلیت یافتگی نفس منجر گردد.