داستان يك روز زندگي در خانه، حديث ديروز، امروز، فردا «بررسي رابطه ي الگوهاي رويداد و معماري خانه»

The story of life in one day in the home, yesterday, today, tomorrow narrative «The survey of relationship between event patterns and home architecture»

فراواني خاطرات در زمينه ي كيفيت رويدادها در راه و رسم زندگي پيشين نشان مي دهد نسل هاي قبل داستان زندگي اي را در خانه هاي ايراني تجربه كرده اند كه مملو از رويدادهاي متنوع و ضروري يك زندگي طبيعي (سالم و سلامت) و از اين رو ملازم با فطرت انساني بوده است؛ به عبارت ديگر زندگي اصيل ايراني كليتي در هم پيچيده از نيازهاي اوليه و نيازهاي ثانويه است و نقش اساسي در پاسخ گويي به اين نيازها به عهده ي خانه هاي اصيل ايراني بوده است به نحوي كه فضاهاي كالبدي خانه براي اين راه و رسم زندگي در سنين و جنسيت هاي گوناگون خانواده در شبانه روز، هفته، فصل و سال برنامه هايي را ممكن مي كرده است. اين خانه ها تحت سيطره ي بينش سنتي و آداب و رسوم آن و متأثر از محدوديت هاي اقليمي و فني شكل گرفته و لاجرم داراي هويتي واحد و وحدت و هم آوايي بوده است وليكن آن راه و رسم زندگي كه ملازم فطرت طبيعي و انساني و ممد حيات است امروز به كلي فراموش شده و خانه هاي جديد قوطي هاي كاملأ بسته ايست بدون ارتباط با آسمان و زمين (طبيعت). نخستين مشخصه ي هويت يك مكان، الگوهايي است كه در آن نهفته است چرا كه هويت هر مكان از تكرار مستمر الگوهاي خاصي از رويدادها در آن مكان حاصل مي شود و هر الگوي فضايي الگوي رويدادي دارد كه با آن ملازم است ؛ اما هر شهر، هر محله و هر بنا مطابق فرهنگ غالب خود مجموعه ي خاصي از اين الگوي رويدادها دارد. هر فرهنگ همواره الگوي رويدادهاي خود را با نام عناصر كالبدي مكان(ديوارها، پنجره ها، درها، اتاق ها، سقف ها، كنج ها، پلكان ها، دستگيره هاي در، سكوها، گلدان ها و ...) كه در آن فرهنگ متداولند مشخص مي كند. حال اين مقاله مي كوشد با فرض بر اينكه معماري خانه بر الگوي رويدادهاي جاري در آن تأثير گذاشته و شيوه ي زندگي ساكنان آن خانه را تغيير مي دهد به اين پرسش ها پاسخ دهد: الگوهاي رويداد در خانه هاي سنتي چه بوده و اين رويدادها چگونه با مكانشان در ارتباط بوده اند؟ الگوهاي رويداد در خانه هاي امروز كدامند؟ و در اين راستا به اهداف پژوهش كه شناساندن تأثيرات معماري خانه بر رويدادهاي جاري در آن به معماران و مخاطبين است به وسيله ي مطالعات كتابخانه اي، مصاحبه و مشاهده دست پيدا كند.