تحليل زمينه ‏هاي شكل‏ گيري و فعاليت گروه‏ هاي تروريستي در جهان اسلام

تروريسم يكي از اساسي‏ترين بحران سده جاري در جهان اسلام است. كشورهاي اسلامي شاهد بيشترين تعداد حملات تروريستي و بالاترين ميزان آسيب‏پذيري در مقابل اين پديده هستند. آمار و اطلاعات بين المللي نشان مي‏دهد در بين 10 كشوري كه بيشترين حملات تروريستي را در سال‏هاي اخير تجربه كرده‏اند 8 مورد آن‏ها جزو كشورهاي اسلامي‏اند. گروه‏هاي تروريستي زيادي مانند داعش، جبهه‏النصره، القاعده، الشباب، بوك الحرام و ابوسياف در مناطق مختلف جهان اسلام فعاليت مي‏كنند و حتي برخي از كشورهاي اسلامي در خطر ساقط شدن توسط گروه‏هاي تروريستي قرار دارند. مسئله اصلي اين پژوهش كه با روش توصيفي- تحليلي و با استفاده از گزارش‏هاي بين‏المللي و منابع كتابخانه‏اي انجام شده است، شناسايي و تحليل دلايل ريشه‏اي شكل‏گيري و فعاليت گروه‏هاي تروريستي در جهان اسلام است؟ به نظر مي‏رسد شكل‏گيري و گسترش تروريسم در ميان كشورهاي اسلامي تحت تاثير عوامل متعددي است. بنيادهاي فكري و اعتقادي بويژه فقه سياسي برخي از علماي اهل سنت از جمله ابن تيميه، سيد قطب، ابوعبدالله مهاجر، يوسف القرضاوي و... همينطور تقابل سنت و مدرنيسم در دنياي اسلام و گسترش پديده جهاني شدن، فقر اقتصادي، تحول در گفتمان حاكم بر نظام بين الملل از پارادايم دو قطبي به سلسله مراتبي در حال گذار و ايجاد خلع قدرت، رقابت قدرتهاي جهاني و منطقه اي در منطقه خاورميانه، فرهنگ قومي و عشيره اي و فقدان رويكردهاي دمكراتيك است. نتايج حاصل از اين پژوهش نشان مي‏دهد عوامل مختلف دروني مانند استبداد سياسي حكومت‏ها و ضعف دموكراسي، ضعف نفوذ اجتماعي دولت و فرايند ملت سازي، تكثر قومي- مذهبي و وجود كشور‏هاي شكننده و فضاهاي فاقد حاكميت در كنار عوامل خارجي همچون ترويج انديشه‏هاي افراطي و تكفيري، رقابت ژئوپليتيكي قدرت‏ها و حمايت برخي دولت‏ها از تروريسم باعث شكل‏گيري و فعاليت گروه‏هاي تروريستي در جهان اسلام شده است.