بررسي موقعيت ژئوپليتيك جمهوري آذربايجان بعنوان منطقه حائل بين ايران و آمريكا

بعد از فروپاشي شوروي سابق در سال1991 ميلادي، منطقه قفقاز جنوبي، شاهد ايجاد تغييرات ژئوپليتيكي و ژئواستراتژيكي ويژه‌ اي بود. يكي از اين تغييرات استقلال جمهوري آذربايجان بود كه بعنوان كليدي ترين كشور منطقه براي قدرتهاي منطقه اي و فرامنطقه اي تلقي مي‎شد. جمهوري آذربايجان نه تنها به دليل منابع نفتي، بلكه به اين دليل كه به لحاظ ژئواستراتژيكي منطقه حايلي ميان ايران و روسيه به شمار مي‎رفت، مورد توجه آمريكايي‎ها قرار گرفت. از اين رو كشور آذربايجان با استفاده از الگوي «حائل‎سازي چند جانبه» و «حائل سازي دو جانبه» كه بين چندين قدرت منطقه و فرامنطقه اي قرار گرفته سعي مي كند تا موقعيت خود را در سطح منطقه قفقاز جنوبي ارتقاء داده و ثبات سياسي حكام خود را تدوام بخشد، از سوي ديگر هركدام از قدرتهاي منطقه و فرامنطقه ايي با توجه به علايق و سلايق خود در حال بازي در اين ميدان هستند. از اين رو آمريكا در تلاش است تا از موقعيت استراتژيك اين كشور جهت اهداف سلطه‌جويانه خود استفاده كند. موقعيت جمهوري آذربايجان با عنايت به همسايگي آن با ايران و روسيه، قرار گرفتن در ساحل درياي خزر و مالكيت ذخايرقابل توجه نفت و گاز سبب شده تا توجه ايالات متحده به اين كشور جلب شود. از سوي ديگر دولتمردان آذري براي اينكه از سوي همسايه شمالي (روسيه ) و همسايه جنوبي خود(ايران) احساس خطر مي كردند، پاي قدرتهاي بزرگ بويژه آمريكا را به اين كشور باز كردند تا بتوانند از كارت اين كشور در تعامل با همسايگان خود استفاده كنند. در مجموع مي توان گفت مهمترين هدف آمريكا در اين منطقه حفظ وضع موجود، حضور و نفوذ سياسي اقتصادي و امنيتي دراز مدت و مقابله با نيروهايي(ايران و روسيه) است كه در راستاي منافع آمريكا قرار ندارند. اين تحقيق بر اساس روش توصيفي – تحليلي و ابزار گردآوري كتابخانه ايي جمع آوري شده است.