تأثير فرآيندهاي انباشت سرمايه بر شكل‌گيري بحران‌هاي ژئوپليتيكي جهان اسلام؛ مورد مطالعه: عربستان

از نظر ديويد هاروي، دولت‌هاي غيردمكراتيك همواره بخش اعظمي از جريان انباشت ثروت را در كشور خود صرف بلند پروازي‌هاي ژئوپليتيكي براي شكل‌دهي به تهديدات بيروني، و دشمن‌سازي در خارج از مرزهاي خود مي‌كنند تا بدين‌وسيله بتوانند جريان‌هاي اجتماعي دمكراتيك را در درون كشور خود به راحتي سركوب نمايند. در اين ميان افزايش نظامي‌گري و حتي شكل‌دهي به درگيري‌هاي نظامي خارج از مرزها مي‌تواند بقاي يك نظام غيردمكراتيك را تضمين كند. يكي از مهم‌ترين نشانه‌هاي وجود بلند پروازي هاي ژئوپليتيكي در هر منطقه از جهان، شدت رشد خريد سلاح از سوي دولت‌ها در آن منطقه است. عربستان نيز در سال‌هاي اخير با بهبود وضع زندگي شهروندان خود همواره با فشارهاي متعدد اجتماعي در داخل مواجه بوده است كه براي جلوگيري و سركوب اين مطالبات هم‌چون ساير كشورهاي غيردمكراتيك به بلندپروازي‌هاي ژئوپليتيك در منطقه خاورميانه روي آورده است. موقعيت جغرافيايي عربستان و دسترسي آن به درياي سرخ و خليج‌فارس موقعيت ژئوپليتيكي و ژئواكونومي منحصر به فردي به اين كشور داده است. از نظر ژئواكونومي، عربستان با داشتن ذخاير نفتي جهان و قدرت توليد نفت تا قريب 12 ميليون بشكه در روز، اين امكان را دارد كه در قيمت‌گذاري توليد، توزيع و مصرف آن نقش مهمي را ايفا كند و بخشي از درآمدهاي خود را صرف خريد تسليحات نظامي نمايد. انباشت سرمايه در كشور عربستان سعودي سبب شده است تا اين كشور جزء يكي از بازيگران مهم در اين منطقه شود. به طور كلي عربستان با سياست محافظه‌كارانه و حفظ وضع موجود در منطقه سعي مي‌نمايد موازنه سياسي خاورميانه را به نفع خود تغيير دهد. آمارها حاكي از آن است كه عربستان در سال‌هاي اخير در رتبه دوم بازار براي صنايع نظامي دولت آمريكا قرار گرفته است، بنابراين بجاست كه با دقت نظر نظامي‌گري عربستان و بلند پروازي‌هاي ژئوپليتيك آن در بحران‌هاي منطقه مورد بررسي قرار گيرد. هدف از پژوهش پيش رو، بررسي رابطه درآمدهاي نفتي عربستان و ميزان نظامي‌گري و بلند پروازي‌هاي ژئوپليتيكي اين كشور در منطقه مي‌باشد. بررسي‌ها نشان دهنده‌ي آن است كه اين كشور در سال‌هاي اخير با افزايش درآمد ناشي از فروش نفت و خريد تسليحات نظامي از آمريكا نقش مداخله گرانه‌اي در بحران‌هاي منطقه خاورميانه داشته.