ارزيابي توان اكولوژيك حوضه آبخيز آبگاه شوشتر جهت توسعه كشاورزي و مرتعداري با استفاده از مدل مخدوم و سيستم اطلاعات جغرافيايي (GIS)

ارزيابي توان اكولوژيك عبارت است از ارزش گذاري هر يك از نقاط سرزمين براي انواع كاربري هاي مختلف، بر اين اساس درجه مرغوبيت سرزمين در هر يك از مناطق براي هر يك از انواع توسعه‌ها مشخص مي‌گردد. اين امر موجب كاهش و به حداقل رسانيدن پيامدهاي منفي ناشي از توسعه بر محيط زيست مي‌شود. در اين پژوهش به بررسي و ارزيابي توان هاي محيطي حوضه آبخيز آبگاه شوشتر براي تعيين توان كشاورزي و مرتعداري پرداخته شد تا از اين طريق بتوان كمك شاياني به برنامه ريزان جهت نيل به توسعه پايدار نمود. در اين تحقيق از روش تجزيه تحليل سيستمي و مدل اكولوژيكي مخدوم استفاده شد. شناسايي منابع، تجزيه و تحليل، ناحيه بندي و ارزيابي توان محيط در چند مرحله انجام گرفته است. ابتدا اطلاعات مورد نياز منطقه با استفاده از منابع اطلاعاتي موجود و كار ميداني جمع آوري گرديده و در ادامه با استفاده از نرم افزارهاي جغرافيايي Arc GIS تهيه نقشه هاي لازم، تجزيه و تحليل، جمع بندي و تلفيق و تركيب لايه هاي اطلاعاتي صورت گرفت. در ادامه، با استخراج يگان هاي زيست محيطي و سنجش آن ها با مدل اكولوژيك مخدوم، مناطق مستعد براي كاربري كشاورزي و مرتعداري مشخص شد. نتيجة اين پژوهش نشان مي دهد از مساحت كل منطقه مورد مطالعه كه 13015 هكتار است كه با برش دادن (حذف كردن) منطقه حفاظت شده كرائي و جداسازي آن از حوضه آبگاه مساحت حوضه به 8228 هكتار رسيد. كه از اين ميزان حدود 54/ 1% از مساحت منطقه در طبقه دو، 80/ 23% از مساحت منطقه در طبقه سه و 87 /0% از مساحت منطقه در طبقه چهار داراي توان كاربري كشاورزي است. حدود 14/ 4% از مساحت كل منطقه در طبقه پنج و 77 /41% از منطقه در طبقه ششم قرار دارند كه اين سه طبقه براي كاربري مرتعداري توان دارد. حدود 86/ 27% از منطقه در طبقه هفت قرار دارند كه براي حفاظت و چراي حيات وحش توان دارد.