ارزيابي گسترش تنش در بدنه سد بتني دوقوسي بختياري

در اكثر پژوهش هاي صورت گرفته بر روي سدهاي بتني، فوندانسيون سدها بدون جرم فرض شده است. تحقيقات اخير نشان مي دهد، اين فرض كه به عنوان يك روش استاندارد پذيرفته شده است، تاثير مصالح فونداسيون و ميرايي تشعشعي را در پاسخ ديناميكي سد در نظر نمي گيرد. در تحقيق حاضر به بررسي تاثير جرم فونداسيون بر روي رفتار ديناميكي سد بختياري پرداخته مي شود. ضمنا، ارزيابي تاثير ياد شده تحت اثر لرزه هاي حوزه نزديك و دور به تفكيك بر روي نشست تاج و تنش هاي كششي و فشاري در بدنه سد مورد توجه قرار گرفته است. سد بختياري با ارتفاع 325 متر(بلندترين سد دو قوسي دنيا) به عنوان مطالعه موردي انتخاب گرديده است؛ تا اهداف اصلي تحقيق بر روي اين سد مورد بررسي قرار گيرند. بدنه سد، دره و مخزن با رعايت كامل جزئيات به صورت سه بعدي (3D) در نرم افزار آباكوس(Abaqus) مدل سازي گرديده است. به منظور بررسي اثر جرم فونداسيون بر رفتار لرزه اي بدنه سد، فونداسيون يك مرتبه با در نظر گرفتن سختي و بار ديگر با در نظر گرفتن جرم تعريف و مدل سازي شده اند. با توجه به مطالعات لرزه اي ساختگاه سد، سه شتاب نگاشت زلزله بم، در ايستگاه هاي بم به عنوان حوزه نزديك و ايستگاه كرمان به عنوان حوزه دور و دو شتاب نگاشت زلزله منجيل در ايستگاه هاي آببر و دانشگاه شريف به ترتيب به عنوان حوزه نزديك و دور و دو شتاب نگاشت زلزله طبس در ايستگاه داي‌هوك و سده به ترتيب به عنوان حوزه نزديك و دور به صورت مستقل به مدل اعمال گرديده اند. نتايج آنها به تفصيل در متن مقاله ارائه شده اند و مقايسه تاثير اين طيف ها بر روي نتايج حاصل مورد بحث قرار گرفته است. در يك جمع بندي كلي با توجه به نتايج حاصل از اين پژوهش، اثر جرم پارامتري است كه بايد در طراحي‌ها مدنظر قرار گيرد، لذا توصيه مي شود، در صورتي كه سد دو قوسي در محدوده حوزه نزديك به گسل قرار داشت و فونداسيون نيز بدون جرم در نظر گرفته شده باشد، در طراحي ها 5/0+4 درصد از اثرات نشست تاج سد و 5/0+23 از اثرات تنش كششي كاسته شود. همچنين براي محدوده هاي دور از گسل پيشنهاد مي‌شود كه اثر نشست تاج سد 5/0+7 درصد كاهش و اثرات تنش كششي 5/0+17 درصد افزوده گردد. كلمات كليدي: سد دو قوسي، مدلسازي لرزه اي، زلزله حوزه نزديك- دور ،تنش فشاري- كششي و نشست تاج سد.