بررسي نقش الگوهاي بومي (بي‌زمان) در تداوم هويت شهر و خانه؛ نمونۀ موردي: شهر زواره

در گذر از كالبد فضاي شهري و مسكوني ديروز در مي‌يابيم كه تداوم هويت، اين هماني و حس تعلق در شهرهاي بومي و محلات مسكوني و گونه‌هاي مختلف خانه‌ها از راه‌هاي مختلفي چون تاريخ، ويژگي‌هاي فرهنگي و اجتماعي و مؤلفه‌هاي روانشناختي و ادراكي حاصل مي‌شده است. در حالي كه بافت جديد زواره از جمله معابر و خانه‌ها در حاشيۀ جنوبي شهر، به تقليد از فرهنگ‌هاي بيگانه و وارداتي، چشم خود را به روي ارزش‌هاي معنوي و اصيل و باهويت خود بسته، تجربۀ نسل‌هاي پيش را به هيچ انگاشته و به‌تدريج در اثر سهل انگاري قبول عام يافته و بديهي شده است. از اين رهگذر، اين پژوهش يكي از راه‌هاي خلق معماري اصيل و باهويت را در الگوهايي فراتر از زمان و مكان خاص مي‌داند. هدف اصلي اين پژوهش، ارائۀ تعريف مشخصي از هويت شهر و خانه است. در اينجا هويت فضا نه به معناي تكراري و سنتي بودن صرف آن و نه نوآوري محض است؛ بلكه مي‌توان آن را در معناي عام‌تر و فراگيرتري مطرح كرد. روش تحقيق اين پژوهش با توجه به ماهيت موضوع، از نظر هدف كاربردي و از نظر روش توصيفي با رويكرد كيفي است. همچنين از روش‌ تركيبي (ميداني و كتابخانه‌اي) به صورت مستقيم و غيرمستقيم براي جمع‌آوري اطلاعات استفاده شده است. يافته‌هاي پژوهش حاكي از آن است كه هويت معماري و شهر در مفهوم عام آن، گرايشي دروني است كه در درون مفهوم سكونت و فطرت انسان نهفته است. يكي از راهكارهاي حفظ و بقاي هويت و اصالت در بافت‌هاي جديد شهري را مي‌توان در گرو الگوهاي بومي شهري و مسكوني ديروز دانست كه ريشه در تاريخ و فرهنگ هر شهر دارند و در اين پژوهش مرتبط با فطرت و سيرت انسان ياد مي‌شوند.