مطالعه و بررسي سبك ها و آثار شاخص معماري صخره‌اي در شمال غرب ايران

قدمت معماري صخره‌اي در نقاط مختلف ايران نشانگر اهميت و پر كاربرد بودن اين گونه خاص از معماري است. با توجه به تنوع خاص معماري صخره‌اي در ايران، اين پژوهش به بررسي و مطالعه آثار معماري صخره اي در شمالغرب ايران اختصاص داده شده است. هدف اصلي تحقيق، شناخت و بررسي سبك ها وگونه هاي به وجود آمده در معماري صخره اي ، عوامل موثر بر پيدايش اين سبك ها و پي بردن به عملكرد ساختاري و روشن ساختن وجوه مختلف و حوادثي كه بر آنها گذشته است، مي باشد. اطلاعات مربوط در اين نوشتار به روش اسنادي و كتابخانه اي صورت گرفته و از كتب و مقالات مرتبط و معتبر تهيه وتنظيم شده است. بر اساس نتايج به دست آمده، پديد آمدن سبك هاي گوناگون معماري صخره اي وتنوع آنها در اين حوزه از ايران متاثر از فضاي جغرافيايي، سياسي و مذهبي حاكم بر اين مناطق بوده، كه بيشتردر هزاره اول قبل از ميلاد شكل گرفته است، و در برخي آثار شاهد استمرار و تداوم آنها در ادوار بعدي نيز هستيم. هر يك از اين سازه هاي صخره اي بازگو كننده هنر و معماري عصر و تمدن خود هستند و تجلي آن را به صورتهاي متفاوت ميتوان مشاهده كرد؛ براي مثال در برخي مناطق در خدمت اعتقادات مذهبي بوده است مانند معابد و گور دخمه‌ها و در مكان و زماني ديگر براي سكونت از آن بهره مي‌برده‌اند مانند غارها و دهكده‌ها و همچنين كاربردهاي دفاعي و نظامي آن در قلعه‌ها و دژ‌ها نمايان شده است، وشكل‌گيري اين نوع معماري از جنبه آييني در اعتقاد به تقدس كوه، جاودانگي و آيين مهر مرتبط مي باشد.