بازيابي دلالتهاي تربيتي فلسفه اجتماعي هوركهايمر و آدورنو در تعليم و تربيت

Deriving of Educational Implications of Social Philosophy of Horkheimer and Adorno

نظريه انتقادي در قرن بيستم به منظور تحليل رابطه انسان و طبيعت و نيز انسان و انسان، و مقابله با سلطه علم و تكنولوژى بر انسان معاصر و از خود بيگانگى و شيءشدگى او شكل گرفت. هدف از مقاله حاضر بازيابي دلالتهاي تربيتي نظريه انتقادي در تعليموتربيت ميباشد. در اين راستا به بررسي ديدگاههاي فلسفي دو تن از نخستين و برجستهترين نظريهپردازان انتقادي؛ هوركهايمر و آدورنو؛ پرداخته شده است. بدين منظور در ابتدا به بررسي آراء هوركهايمر و آدورنو پرداخته و سپس با استناد به اين ديدگاهها، دلالتهاي تربيتي آن استنتاج شدهاست. در راستاي نكات تربيتي قابل استنتاج از ديدگاههاي اين فلاسفه ميتوان به لزوم تاكيد بر تفاوتهاي فردي، انديشيدن و انديشه انتقادي، نقد ايدئولوژي غالب، نقد مطلوب انگاري وضعيت موجود، نقد يكسانسازي، و همچنين لزوم توجه به برنامههاي درسي پنهان اشاره نمود.

In the 20thcentury, critical theory was formed so as to analyze the relationship between human and nature, human and human, and to oppose the dominance of science and technology over contemporary human and its effect on their alienation and reification. This paper is aimed at deriving educational implications of critical theory in education; to do so, philosophical views of the two most eminent critical theorists – Horkheimer and Adorno- have been examined. Firstly, their perspectives are examined and referring their views, some educational implications will be derived. Alongside educational points derived from these philosophers perspectives, the necessity of considering personal differences, thinking and critical thinking, critique of dominant ideology, critique of desirability of Status quo, critique of uniformity and finally hidden curricula can be mentioned.