تركيب عناصر محصور كننده در ميدانهاي تاريخي ايران

مقاله حاضر تلاش دارد موضوع ميدانهاي تاريخي ايران را بررسي و آنها را بر مبناي يك ويژگي مهم يعني تركيب عناصر محصور كننده مورد تحليل قرار دهد. محصوريت از اساسي ترين مؤلفه هاي هر فضاي شهري مي باشد. عناصر محصور كننده ميدان ها در بسياري موارد مهمترين شاخصه بصري در منظر ميدانها محسوب مي شوند و حتي در بسياري موارد مهمترين عنصر عملكردي ميدان ها نيز به حساب مي آيند. در راستاي رسيدن به هدف تحقيق، نمونه هاي مرتبط با موضوع در پهنه جغرافيايي ايران با تمركز بر نمونه هاي شناخته شده تر مورد بررسي قرار گرفت و با استفاده از روش توصيفي تحليلي ارزيابي شد. در مواردي به منظور فهم تفاوتهاي مهم بين ميدانهاي ايران و ميدانهاي غربي در ارتباط با موضوع، نمونه هاي خارجي ميدانهاي تاريخي نيز مورد اشاره قرار گرفته اند. نتايج ارزيابي بيانگر اين است كه به طور كلي مي توان ميدانهايي تاريخي ايران را بر مبناي تركيب عناصر محصوركننده در پنج دسته اصلي قرار داد:1) ميدان هايي با بدنه محصوركننده يكنواخت و فاقد عنصر شاخص 2) ميدانهايي با بدنه محصوركننده يكنواخت و ورودي هاي شاخص 3) ميدانهايي با تركيب متباين بدنه محصور كننده 4) ميدانهايي با عناصر شاخص معماري در بدنه محصور كننده و 5) ميدانهايي با عناصر شاخص در حوزه بلافصل بدنه محصوركننده