تحليل شواهد باستان­شناسانه شاهكارهاي مهندسي پروژه تأمين، انتقال و توزيع آب در شهر ساساني - اسلامي گندي‎شاپور

گندي‎شاپور از شهرهاي مهم جنوبي ايران از دوره ساساني است كه بقاياي آن امروزه به صورت تپه­هاي پراكنده در بخش شرقي رودخانه فصلي سياه منصور قابل بازشناسي است. بهترين منبع مطمئن براي تأمين آب در اين شهر رودخانه دز است با حدود بيست كيلومتر فاصله از شهر است. پل بند دزفول به عنوان سازه‌اي در جهت انتقال آب شهر، وجود بقاياي سازه‎هاي هيدروليكي بر روي رودخانه سياه منصور در بخش غربي شهر و حداقل دو پل بند با آثار تونلي در ميان و زير بند آن كه يكي از آن‌ها به پل بند سيفوني شكل سياه منصور معروف است، نشان از انتقال آب سالم و مطمئن از ميان اين دو پل بند با طراحي پيچيده مهندسي به سمت شهر دارد. از طرفي، نتايج ارزشمند كاوش باستان‎شناسي انجام‎شده توسط باستان‌شناسان خارجي منجر به به دست آمدن آثاري از تنبوشه‎هاي سفالين جهت انتقال و توزيع آب در شهر دارد. تحليل اين شواهد باستان‎شناسي و مقايسه آن با منابع نوشتاري صدر اسلام به عنوان شاهكاري از مهندسي آب در دوره ساساني و صدر اسلام موضوع اصلي مقاله حاضر است.