مكتب علمي گندي‎شاپور و شاخص‌هاي تاريخي آن

از ميان شاخص‌هاي سياسي، اقتصادي و فرهنگي عصر ساسانيان مسئله تاكيد بر دانش‌هاي علمي در قالب توجه به دانشگاه جندي‌شاپور نيز اهميت خاص داشت. اقدامات پادشاهان ساساني و نقش آن‌ها در ترجمه كتاب يوناني و هندي به زبان پهلوي، نگرش ايرانيان را نسبت به علم و دانش دچار تحول كرد. در اين ميان گندي شاپور به عنوان مركز بزرگ علمي و دانشگاهي معتبر از جايگاه والايي برخوردار گشت. بناي اين شهر را به عصر شاپور اول و اوج گسترش فرهنگي آن را به دوران حكومت خسرو انوشيروان مربوط مي‌دانند. اهميت علمي اين دانشگاه در زمينه طب، نجوم و رياضي سبب پيدايي يك مكتب علمي جديد در دنياي آن روز بالأخص از نظر پزشكي گرديد. آوازه جهاني گندي شاپور سبب گشت تا اين مركز مكان تلاقي انديشه‌هاي علمي جهان باستان به شمار آيد. نگرش‌هاي علمي هندوان، يونانيان، اسكندريان و علماي يوناني با دانش ايراني در هم آميخت و بر آيند اين تحول علمي چون درخت تناوري شد كه در دوران اسلامي به بار نشست و پايه‌هاي عظيم نجوم و بالأخص طب اسلامي را پديد آورد. پيدايي بيت الحكمه و كتابخانه مهم آن خزانه‌الحكمه، ضرورت اقدام در ترجمه آثار و به واقع پيدايي نهضت ترجمه، رونق و گسترش مراكز پزشكي و بيمارستان‎ها در بغداد از جمله عوامل تأثيرگذار گندي شاپور بر نهضت علمي و فرهنگي مسمانان بود. دانشگاه گندي شاپور كه چندين قرن پس از اسلام نيز به حيات خود ادامه داد، در واقع عامل انتقال مؤسسات تمدني و فرهنگي دنياي قديم به عصر اسلامي شد. بنابر توجه به مكتب علمي و تحولاتي كه اين دانشگاه در زمان ساسانيان توانست ايجاد كند مكتب و نگرش‌هايي را رغم زد كه ساليان بسيار توانست پا بر جا بماند.