تجلي هنر قدسي در معماري مساجد صفوي؛ با نگاهي بر مسجد شيخ ‏لطف ‏الله

Expression of sacred art in Safavi mosques Sheikh Lotfollah Mosque

هنر قدسي رهيافتي باطني از تجلي‏گاه عالم روحاني است كه در قالب ساحتي بصري تجلي مي‏يابد. همچنين در تلاش است با بيان‏هاي رمزآلود و عرفاني خود را در عالم مادي به نمايش گذاشته، كه آدميان براي دستيابي به وصال حق تعالي اتيام ببخشد. بنابراين مسجد برترين تجلي گاه مقدسات و خواستگاه كمالات تاب الهي است كه در ساختار فيزيكي متبلور شده است. از اين رو اين پژوهش بر آن است تا با بررسي هنر قدسي در معماري مساجد صفوي و مسجد شيخ ‏لطف‏الله، به تفكرات حاكم بر اين مسجد و تاثير اين هنر بر معماري آن بپردازد. به منظور انجام اين مهم، از روش هاي تحقيق توصيفي _ تحليلي و با مطالعۀ منابع كتابخانه‏اي و ميداني اطلاعات گردآوري شده، بررسي و تحليل گرديده است. نتيجه پژوهش نشان مي دهد، اصول زيبايي شناسي ويژه و مدوني جهت آرايش عناصر تصويري در سطح اثر به كار رفته است و ارزش محتوايي نور، رنگ، تزئينات، فرم، كاشي كاري‏ها و ... در هنر قدسي به مراتب بيشتر از ارزش بصري قابل درك مي‏باشد و براي درك مخاطبان از فضاهاي باشكوه و رمزآلود براي رسيدن به يگانگي بهره بهرده است.

Sacred art is an internal approach to the manifestation of Spiritual world, which is expressed in a visual realm. It also tries to express itself in a mystic way in order to heal mankind for Achieving union with God. Therefore mosque is the highest manifestation of Sanctities and the origin of Divine pure perfection which is expressed in Physical structure. Thus this research is aimed to study the ruling ideology of the mosque and its impression on its architecture by researching into sacred art in Safavid mosques and Sheikh lotfollah mosque. In this research descriptive-analytic research methods are used and the information is gathered by study of library resources. Research s conclusion shows that specific and written Aesthetic is used for Arrangement of visual elements in the work and in Sacred art content value of light, color, decorations, form, tilings, etc are much more comprehensible than their visual value. The visual value is used to make the user comprehend the glory and mystic of the place to achieve unity.