پايدارسازي اقتصاد روستايي از طريق افزايش فرصت هاي شغلي غيركشاورزي و كارآفريني روستايي ( مورد مطالعه روستاهاي استان خراسان جنوبي)

پايداري اقتصاد روستا عاملي حياتي در ماندگاري جمعيت روستايي شناخته مي شود . در پژوهش حاضر، ناحية مورد مطالعه با مشكلاتي همچون درآمد محدود و ناپايدار، عدم تنوع درفعاليت هاي اقتصادي ، كمبود فرصت هاي اشتغال، گسترش فقر و بيكاري و به تبع آن، مهاجرت هاي روستايي، نرخ رشد منفي جمعيت، و فشار بر منابع اقتصادي محدود روستا مواجه است. بروز مخاطره هاي طبيعي مانند خشكسالي در روستاهاي منطقه موجب زوال مهم ترين ركن اقتصادي و بزرگ ترين منبع درآمد خانوارهاي روستايي يعني بخش كشاورزي شده است. با ركود بخش كشاورزي سيستم اقتصاد روستايي ناپايدار شده است. در دهه هاي اخير اغلب نظريه پردازان توسعه روستايي، رويكرد متنوع سازي اشتغال و كار آفريني روستايي را به عنوان رويكرد مناسب براي پايدار سازي اقتصاد روستا پيشنهاد مي كنند. از اين رو در اين مقاله تلاش شده است تا مقوله پايدار سازي سيستم اقتصاد روستايي از طريق افزايش فرصت هاي شغلي غير كشاورزي و كارآفريني روستايي در روستاهاي استان خراسان جنوبي مورد بررسي قرار گيرد. تحقيق حاضر از لحاظ هدف كاربردي و از نظر شيوه جمع آوري اطلاعات در زمره تحقيقات توصيفي – تحليلي قرار دارد و بصورت پيمايشي صورت پذيرفته است. ابزار جمع آوري اطلاعات پرسشنامه محقق ساخته بود كه روايي آن توسط پانل متخصصان و پايايي آن با استفاده از ضريب آلفاي كرونباخ مورد تأييد قرار گرفت. جامعه آماري پژوهش متشكل از13106 خانوار روستايي عضو تعاوني هاي توليد روستايي بودند كه از بين آن ها با استفاده از فرمول كوكران تعداد210 خانوار به عنوان نمونه انتخاب شدند و با استفاده از روش نمونه گيري تصادفي متناسب مورد مطالعه قرار گرفتند. يافته هاي تحليل توصيفي نشان داد كه از بين مؤلفه هاي سنجش پايداري اقتصاد روستايي، مؤلفه اشتغال ، درآمد و پس-انداز از وضعيت مطلوبي برخوردار نبوده اند، ولي وضعيت كارآفريني روستايي در روستاهاي خراسان جنوبي در حد مطلوبي بوده است. يافته هاي تحليل رگرسيون نشان داد كه اشتغال در بخش خدمات و كسب و كارهاي مربوط به گياهان دارويي از بين مشاغل غير كشاورزي بيشترين تأثير را در پايداري اقتصاد روستا داشته اند.