راهكارهاي نوين دستورزي ژنوم براي اصلاح صفات مهم زراعي برنج

برنج بعد از گندم نقش مهمي در تأمين غذا و كالري مورد نياز مردم ايران دارد. انجام تحقيقات بمنظور رفع چالش‌هاي موجود در افزايش و توليد پايدار برنج جزو اهداف راهبردي كشور در جهت حصول به امنيت غذايي و سلامت جامعه مي‌باشد. اصلاح ارقام موجود و معرفي رقم‌هاي جديد با خصوصيات بهبود يافته نيازمند وجود تنوع ژنتيكي در مواد اصلاحي و سازگاري آنها با يكديگر است. با توجه به فعاليت‌هاي به‌زراعي، اين تنوع در حال كاهش بوده و نيازمند بكارگيري روش‌هايي مانند استفاده از مواد شيميايي و يا پرتوتابي براي ايجاد تغييرات ژنتيكي (تنوع) جديد مي‌باشد. اين روش‌ها غيراختصاص بوده و تغييرات بصورت تصادفي در ژنوم ايجاد مي‌شوند كه ممكن است حتي زمان برنامه‌هاي اصلاحي را افزايش ‌دهند. استفاده از تكنولوژي‌هاي زيستي جديد براي دستورزي هدفمند ژنوم فارغ از نگراني‌هاي گياهان تغييريافته ژنتيكي مرسوم نويدبخش كاهش مدت زمان لازم براي توليد ارقام جديد و مهيا كردن استراتژي‌هاي انتخابي براي دستيابي به امنيت غذايي پايدار را به همراه دارد. در مقاله حاضر انواع روش‌هاي نوين دستورزي ژنوم به اختصار تعريف شده و مثال‌هايي از كاربرد هر كدام در اصلاح برنج آورده شده است.