بررسي پيكره بنياد وضعيت رده شناختي مازندراني براساس مولفه هاي توالي كلمات

در اين پژوهش، مازندراني، يكي از زبانهاي محلي ايران، با رويكردي ردهشناختي مورد مطالعه قرار گرفته است. شايد بتوان گفت كه مهمترين مطالعات ردهشناختي در اين حوزه، دبيرمقدم (2006) بوده است كه توانسته 20 معيار بررسي شده-ي خود از دراير (1990) را به 24 معيار دراير افزايش داده و آنها را به دقت برروي زبان مازندراني انجام داده است. راسخمهند (1384) نيز همين ويژگي فعلپايان بودن مازندراني را البته با بررسي قلب نحوي و ضميراندازي موجود در اين زبان به دست آورده است. در اين پژوهش، با استفاده از پيكرهاي گفتاري و نوشتاري (مشتمل بر گفتگوهاي تلويزيوني، راديويي، مقالههاي نوشته شده به اين زبان و شمّ زباني نگارنده)، پس از بررسي 24 مولفهي دراير (1992)، مشخص شد كه يكي از مولفهها (همبستگيها) در اين زبان وجود ندارد و براساس 23 مولفهي باقيمانده، اين زبان عمدتاً ويژگيهاي زبانهاي فعلپايان را دارد. مازندراني برخلاف فارسي، زباني پساضافي است، در حالي كه تنها پساضافهي موجود در فارسي، را ميباشد. همچنين، توالي مضاف و مضافاليه در زبان مازندراني كاملاً عكس زبان فارسي است؛ بدين صورت كه در مازندراني، مضافاليه همواره قبل از مضاف واقع ميشود. صفت تنها پس از مبناي مقايسه ظاهر ميشود و الگوي فارسي را نداشته و رخداد صفت پيش از مبناي مقايسه را دارا نيست. همچنين در مولفۀ 9 دراير، زبان مازندراني، برخلاف فارسي، صفت را قبل از موصوف ميآورد. مولفهي 14 دراير يكي ديگر از تفاوتهاي توالي كلمات مازندراني و فارسي است كه در آن، حرف ربط قيدي ميتواند هم بعد از بند بيايد و هم قبل از آن. بهعلاوه، زبان مازندراني، برخلاف فارسي، حرف تعريف معرفه و يا نكره را قبل از اسم ميآورد. همچنين، متممنما در اين زبان وجود ندارد. بر اين اساس، زبان مازندراني، به لحاظ مولفههاي ردهشناختي توالي كلمات، همبستگي بيشتري با زبانهاي ردهي مفعول-فعلِ قوي دارد، يعني فعلپاياني قوي را دستوري كرده است. همچنين ميتوان اشاره كرد كه در مقايسه با زبانهاي جهان، زبان مازندراني با ردهي 18 از بين زبانهاي زبانهاي فعلپاياني قوي (تالشي: 16، شهميرزادي: 16 و تاتي: 15)، نمونهي اعلا است