شماره ركورد كنفرانس :
4184
عنوان مقاله :
بررسي ريشه شناختي برخي واژگان مربوط به آب و هوا در گويش گيلكي
پديدآورندگان :
صديقي شيما sedighii.sh@gmail.com دانشگاه شيراز , نجاري حسين najari@shirazu.ac.ir دانشگاه شيراز
كليدواژه :
زبانهاي ايراني , گويش گيلكي , ريشه شناسي , آب و هوا
عنوان كنفرانس :
نخستين همايش بين المللي زبان ها و گويش هاي ايراني كرانه جنوبي درياي خزر
چكيده فارسي :
زبانهاي ايراني همگي از زبانهاي ايراني باستان منشعب شدهاند و از منظر تاريخي به زبانهاي دورة باستان، زبانهاي دورة ميانه و دورة نو تقسيم ميشوند. زبانهاي ايراني نو به دو شاخة ايراني نو غربي كه شاخصترين زير گروههاي آن عبارت است از كردي، بلوچي و گويش هاي حاشيه درياي خزر و زبانهاي ايراني نو شرقي كه شامل آسي، پشتو، يغنابي و پاميري است، تقسيم ميشوند. گويش گيلكي در كنار گويشهايي همچون تاتي، تالشي، مازندراني (كه آن را با نام طبري نيز ميشناسند) و ديگر گويش هاي موجود در اين مناطق، قرار دارد و خود به شاخه هاي فرعيتر رشتي، لاهيجاني، لنگرودي و رودباري تقسيم ميشود. پژوهش حاضر به بررسي ريشه شناسانة واژگان مربوط به آب و هوا و واژه هاي وابسته به آن ميپردازد و به دنبال اين موضوع است تا معادل يا ريشه اي در زبانهاي باستاني اعم از زبانهاي ايراني و سنسكريت و حتي گاهي ريشة هند و اروپايي براي آنها بيابد. واژگان مورد بررسي بيشتر ساختاري دو جزئي يا گاهي چند جزئي دارند و از تركيب اسم و صفت ساخته شدهاند. برخي از صفتهاي به كار رفته همان صفتهاي معمولي هستند كه در كنار هر اسمي به كار ميروند. روش تحقيق در اين پژوهش كتابخانه اي است و واژگان از فرهنگهاي گيلكي در دسترس، جمعآوري و ريشهشناسي شدهاند. براساس بررسيهاي انجام شده ميتوان گفت با وجود اينكه تعدادي از واژگان گويش گيلكي، به فارسي نزديك هستند و يا وام واژه هايي از زبان هاي غير ايراني به آن راه يافته است، كلماتي را ميتوان يافت كه به لحاظ آوايي و معنايي اصالت باستاني خود را حفظ كردهاند. اين موضوع نشان ميدهد زبان هاي ايراني و گويش هاي مختلف آن با وجود تفاوت هاي زباني كه در آن موج ميزند، هنوز نشاني از يكپارچكي با نياي زباني خود يعني زبان هاي باستاني ايراني دارند.