بررسي ريشه شناختي و تطبيقي منتخبي از واژگان گيلكي

پژوهش حاضر به بررسي ريشه شناختي تطبيقي واژه‌هايي از گويش گيلكي پرداخته است كه براي افراد غير بومي نا‌مانوس و نا‌آشنايند. گيلكي گويش بسياري از نواحي گيلان، واقع در جنوب غربي درياي خزر، از گويشهاي ايراني دسته شمال غربي است. زبان تاتي جنوبي و تالشي، از زبان‌هاي ايراني شمال غربي نو و به گويش گيلكي نزديك هستند. وجوه مشترك تاتي، تالشي و گيلكي با زبان‌هاي ايراني باستان و ميانه گوياي پيوستگي‌هاي نزديكي با زبان مادي است كه خود ريشه در هند و اروپائي، زبان ماد شرقي در روزگار كهن، دارد. عوامل مختلفي كه بر تحول و دگرگوني زبان‌ها و گويش‌ها تاثير ميگذارند شامل تمام زبان‌هاي ايراني نيز مي‌‌شوند. نگراني علاقه‌مندان به اين حيطه نه تغيير و دگرگوني بلكه نابودي و مرگ يك زبان، با كاسته شدن تعداد گويشوران آن است. اين پژوهش علاوه بر زنده كردن تعدادي از واژه‌هاي فراموش شده و كم كاربرد و ثبت آنها به ريشه شناسي اين واژگان تا دوران باستان و هند و اروپايي مي‌پردازد و در عين حال واژه‌هاي مشابه در گويش‌‌هاي ايراني جنوب غربي (فارس) را بررسي مي‌كند. ريشه‌شنا‌‌‌سي اين گويش‌ها از جنبه‌هاي گوناگون، در كنار ديگر گويش‌هاي ايراني علاوه بر شناخت جامع‌تر و درست‌تر زبان‌ها و گويش‌هاي اصيل بومي ايراني در دوره‌‌‌هاي مختلف تاريخي، به اثبات انسجام آنها خواهد انجاميد. گرد‌آوري داده‌هاي گيلكي، تالشي و تاتي به روش تحقيق توصيفي - تحليلي و به صورت كتابخانه‌اي و داده‌هاي گويش‌هاي جنوب غربي، ميداني، بر پايه اطلاعات نگارندگان كه خود گويشوران اين زبان‌ها هستند، مصاحبه با گويشوران بومي و با استناد به داده‌هاي معتبر كتابخانه‌اي انجام شده است. در اين مقاله هرگونه تحقيق در باره واژه ها بر دانش ريشه‌شناسي استوار است و واژه‌هايي كه ريشه‌شناسي قطعي يا فرضي قابل قبولي مي‌توان براي آن ها ارايه داد مدخل شده‌اند كه بر مبناي آثار ريشه شناختي معتبر زبان‌هاي ايراني مورد بررسي قرار گرفته‌اند وريشه ها به صورت علمي استخراج شده‌اند.