نگرشي بر رويكردهاي اجتماعي در شعر شاعران گيلكي‌سرا

شعر گيلكي از دورة مشروطه، دورة جديدي ازحيات خود را تجربه كرد، چرا كه زمينه¬ساز ورود و حضور انديشه‌هاي اجتماعي در محتواي شعر گيلكي شد، در اين دوره مفاهيمي به شعر راه يافت كه پيش از اين در اشعار گيلكي ديده نمي‌شد. تأثير اين نگرش نو تا به آنجا بود كه بعد از گذشت سال‌ها، هنوز در ذهن و زبان مردم گيلان جاري‌ست و شاعران گيلكي‌سراي بسياري سعي كردند از مضامين اجتماعي در اشعارشان بهره جويند. پژوهش حاضر، با هدف مطالعة اشعار اجتماعي شاعران گيلكي‌سرا، از دورة مشروطه تاكنون، به دنبال يافتن پاسخي براي اين پرسش است كه «پديد‌ه‌هاي اجتماعي در دوره‌‌هاي مختلف چه تأثيري بر رويكرد شاعران گيلكي‌سرا در حوزة روشنگري اجتماعي در شعر داشته است». شاعران گيلكي‌سراي دورة مشروطه تحت‌ تأثير فضاي اجتماعي پيرامون خويش، به خلق آثاري مبادرت ورزيدند كه اثرات مسائل و مصايب مبتلابة جامعة آن روز را به روشني مي‌توان در آن مشاهده نمود؛ اما به زعم نگارندگان، در شعر شاعران گيلكي‌سراي عصر حاضر، برخي از رويكردهاي اجتماعي در نگاه به معضلات روز جامعه، چون: اعتياد، بيكاري،كودكان كار، طلاق، مسائل زيست محيطي و امثال آن، كم‌تر ديده مي‌شود؛ از اين رو، پژوهش حاضر بر آن است كه با مقايسة اشعار اين دو دوره، موضوع را ارزيابي نمايد. پيكرة داده‌هاي پژوهش حاضر به روش كتابخانه‌اي از ميان اشعار ميرزا حسين خان كسمايي، محمدعلي راد بازقلعه‌اي معروف به افراشته، محمد بشرا، علي اكبر مراديان گروسي، محمود پاينده لنگرودي، شيون فومني، محمد بشرا و چند شاعر معاصر گردآوري شده است و سپس اين داده¬ها با استفاده از روش نقد اجتماعي، به توصيف و تحليل درآمده‌اند. نگارندگان در اين نوشتار، اهميت شعر اجتماعي گيلكي و تاثيرآن بر جامعه و دستاوردهاي آن را نشان مي‌دهند تا در نهايت به اين مهم برسند كه شعرگيلكي مي‌تواند به صورت هدف‌مند، بار رسالت اجتماعي را به دوش كشيده و زمينه را براي تحولات اجتماعي روز در سطح بومي يا ملي هموار سازد و با تأثيرگذاري بر اذهان اقشار مختلف جامعه، نقش مهمي نيز در ماندگاري زبان گيلكي ايفا نمايد.