كاوشي در مفهوم شناسي جاهليت

جاهليت اصطلاحي است كه براي اولين بار از سوي خداوند در قرآن كريم و در بيان چگونگي زندگي مردمان جزيره العرب قبل از بعثت استفاده شده است. مورخان عموماَ جاهليت را روزگاري حدود 150 تا 200 سال پيش از بعثت دانسته اند. از دغدغه ها و دل مشغولي هاي اصلي مفسران قرآن و دانشمندان ساير علوم اسلامي كشف مراد خداوند و توضيح و تبيين معناي جاهليت و مصداق يابي آن بوده است. امروزه با برداشت ها و تفاسير متفاوت و متعددي از واژه ي جاهليت مواجه هستيم. از آنجا كه در خصوص مفهوم جاهليت تاكنون پژوهش مستقلي صورت نگرفته است، نوشته ي حاضر با بهره گيري از روش تحقيق توصيفي ـ تحليلي در صدد مقايسه ي آراء و نظرات و ارائه ي تبيين عميق تري از مفهوم جاهليت است. برخي انديشمندان جاهليت را دوران ناداني پيش از اسلام عرب دانسته اند و برخي ديگر آن را در مقابل حلم قرار داده اند. اما با تدبر در آيات قرآن كريم و احاديث نبي مكرم اسلام  و تتبع در كتب حديثي شيعه درمي يابيم كه اين مفهوم در حقيقت متضمن نوعي بي عقلي است و عقل با در برداشتن دو معناي فطري و اكتسابي در تقابل با جاهليت است.