بررسي و تبيين ابعاد و مصاديق جاهليت در زندگي عرب پيش از اسلام

جاهليت اصطلاحي است كه عموماَ در خصوص دوره ي پيش از اسلام قوم عرب بكار مي رود. منظور از جاهليت مجموعه-اي از افكار و گفتار و رفتار وعادات و آداب است كه اعراب به آن خو گرفته بودند. در قرآن و متون ديني و تاريخي اين سبك زندگي مورد شماتت و سرزنش قرار گرفته است. بر اساس آموزه هاي قرآن و سنت نبوي جاهليت در تقابل با عقل و حلم قرار دارد و هر آنچه در برابر حقيقت اسلام و دستورات پيامبر اكرم (ص) كه كمال عقل است قرار گيرد جاهليت است. جاهليت از منظر تعاليم اسلامي مربوط به دوره خاصي از تاريخ نيست، بلكه فرهنگي است كه قابل تكرار در ادوار ديگر مي باشد و از اين رو قرآن مسلمانان را از بازگشت به عقايد، احكام، تعصبات و جلوه گري هاي جاهلانه پرهيز مي دهد. جاهليت برخوردار از مبادي مشخص مادي‌ و معنوي‌ بوده و چارچوبي براي زندگي‌ به شمار مي‌آيد و قادر به ارائه الگوي خاصي از زندگي جمعي بوده و حتي مي تواند همانند ساير گفتمان‌ها به پيدايش دين، اقتصاد، سياست، علم، اخلاق و فن‌آوري‌ خاص خود نايل آيد. با وجود اهميت مساله جاهليت، تاكنون تحقيق مستقلي درباره ي ابعاد، مشخصه ها و مصاديق جاهليت در عهد پيش از اسلام صورت نگرفته است. در پژوهش حاضر كه با روش تحقيق توصيفي- تحليلي انجام پذيرفته است با بهره گيري از منابع ديني و روايي و تاريخ نگارانه، زمينه ها، ابعاد، مشخصه ها و مصاديق جاهليت مورد بررسي قرار گرفته است. تفرق، جنگ و ستيز، نظم ناپذيري، خرافات، عادات ناپسند اخلاقي از مهم ترين مشخصه ها و مصاديق جاهليت عرب پيش از اسلام محسوب مي شود