سنجش رهيافت بازآفريني دربافت هاي تاريخي با رويكرد توسعه درون زا شهري- مطالعه موردي بافت تاريخي گرگان

ناحيه تاريخي شهر به عنوان بافت مركزي اكثر شهرهاي ايران، ميراث ارزشمند معماري و كالبدي و فرهنگي به جاي مانده از گذشتگان است كه در طول زمان در هويت بخشي به حيات شهري همواره نقش بارزي را ايفا نموده است. از اين رو سياست گذاري و برنامه ريزي جامع براي بهسازي، نوسازي و بازسازي بافتهاي تاريخي و معاصرسازي آن از سرفصلهاي بي بديل مديريت شهري مي باشد. در اين راستا در اين پژوهش رويكرد توسعه درون زا به عنوان يكي از سياست هاي دستيابي به توسعه پايدار در بازآفريني بافت فرهنگي-تاريخي شهر گرگان مورد بررسي قرار گرفت. بدين ترتيب كه در چارچوب رهيافت بازآفريني، مسائل كالبدي و عملكردي بافت تاريخي با جنبه‌هاي اقتصادي، اجتماعي، ادراكي و زيست محيطي به صورت توامان مورد توجه قرار گرفت و با رويكردي جامع و همه جانبه گرا، نواحي داراي اولويت به لحاظ شاخص‌هاي توسعه دروني، براي بازآفريني مشخص گرديد. تحقيق از نوع تحقيقات كاربردي-توسعه اي و روش انجام آن تلفيقي از مطالعات توصيفي، تجربي و تحليلي مي باشد. گردآوري داده ها به صورت كتابخانه اي، بازديد ميداني (پرسشنامه و مشاهده) و اطلاعات مميزي املاك صورت پذيرفت كه منجر به توليد نقشه هاي مكاني از سنجه ها، زيرشاخص ها و شاخص هاي بازآفريني از روش درون يابي (Interpolation) با استفاده از نرم افزار ArcGis، گرديد. در نهايت براي مدل سازي و ارزيابي مكان هاي مستعد به بازآفريني، با استفاده از فرايند تحليل سلسله مراتبي (AHP)، نقشه هاي مكاني شاخص ها و زيرشاخص هاي بازآفريني، وزن دهي و با توابع هم پوشاني مكان هاي اولويت دار جهت مداخله مشخص گرديد. نتايج پژوهش نشان داد كه شاخص كالبدي بيشترين تأثير را نسبت به ساير شاخص هاي توسعه درون زا براي بازآفريني بافت تاريخي را داراست و برخلاف انتظار و اعمال سياست هاي مداخله جويانه نهادهاي متولي بافت قديم در محلات تاريخي نعلبندان و پيرامون، مشاهده گرديد كه محلات سرپير و ميخچه گران داراي ظرفيت بالاتري نسبت به ساير محلات براي مداخله با توجه به شاخص هاي بازآفريني مي باشند.