تاثير جلوه هاي معماري مساجد در سلامت روح بر مبناي مفاهيم قرآني

بررسي عوامل موثر بر بعد روح و سلامت آن در مساجد، از آن جهت ضرروي است كه، منشا درك جلال و كمال الهي در روح انسان قرار دارد و لازمه آن، تحريك شهود و ذوق و يا احساس خاص زيبائي اوست كه از ديدن نظم به ناظم ميرسد و چون جمال را ببيند جميل را درميابد و در برابر عظمت و جلال درگاه كبريائيش به سجده ميافتد. مسجد تنها خانه ايست، كه ميتوان گفت مطابق با بيان قران كريم براي ناس است. حال سياه يا سفيد ، زشت يا زيبا، گنهكار يا بيگناه فرقي ندارد همگي در برابر او يكسان هستند و دراين مكان كه همچون دايره اي آنها را به يكديگر وصل ميكند و در يك صف كنار هم جاي ميدهد قرار ميگيرند و اين در حاليست كه درك و تلاش هر بنده اي براي تقرب به اوست كه وي را متمايز از ديگران قرار ميدهد. در اين بين نمادها و نشانه هاي مكاني كه در آن قرار دارد، به وي كمك ميكند تا در آرامش خاطر و سلامت رواني مسير ار بهتر بشناسد. نمادگرائي و برخورد نماد گرايانه بايستي اساس و جوهر ذاتي هر يك از بخش هاي هنر و معماري باشد و همچنين هدف اصلي آن، ايجاد يك ساختار مكاني است كه، علاوه بر پاسخگوئي به نياز هاي كالبدي باعث تحريك انديشه ها و تهيج افكار مخاطبين خويش مي شود، هنر ايراني- اسلامي با بهره گيري از نمادهاي معماري معنا گرا در مساجد و الگو قرار دادن مثال هاي مطرح در كتاب خداو گفتار معصومين (ع) سعي بر آن دارد، تا در هر آفرينش خود، صورتي از جلوه هاي جمال الهي را در مقابل ديدگان انديشه مخاطبين خود قرار دهد. در اين مقاله با رويكرد تحليلي _ توصيفي سعي بر آن شده تا وجود ابعاد روحاني عناصر مادي در پهنه ساختمان و كالبدي مساجد شناخته شود و آنچه كه از بررسي ها بدست آمده نشان ميدهد كه لازمه سلامت روح و جلوه آن، توجه همزمان به ابعاد روح انسان و ساختار محيطي است كه او بدان نياز دارد كه همانند ظرف و مظروف از يكديگر متاثر هستند و بدون شك مساجد نيز از اين قاعده مستثني نيست. بر اساس نتايج اين تحقيق، با بكارگيري صحيح عناصر معماري و برقراري ارتباط بين ناظر و كاربر با مسجدي كه به آن گام مي نهد و آگاهي وي و تاثير خودآگاه و ناخودآگاه ايشان ميتواند همگي موجبات تعالي روح و تقربش به سمت معبودي بي همتا شود.