تاثير مديريت مرتع بر توده زنده و سهم ميكروبي خاك

Effect of rangeland management on microbial biomass and microbial quotient

كشت متراكم بدون تناوب زراعي، جنگل زدايي، سوزاندن بقاياي گياهي و تغيير كاربري اراضي باعث كاهش ماده آلي خاك شده و اثرات نامطلوبي بر ويژگيهاي بيولوژيك خاك ميگذارد. مطالعه اخير با هدف بررسي تاثير تغيير كاربري مرتع به زراعي و همچنين احياي مرتع پس از شخم آن بر برخي از ويژگيهاي شيميايي، توده زنده ميكروبي و كسر ميكروبي در خاك انجام گرفت. به منظور بررسي اهداف تحقيق، حوزه آبخيز گنبد در استان همدان با كاربري مرتع و ديم انتخاب گرديد. نمونه برداري از عمق 0 - 15 سانتي متري در سه تكرار به صورت مركب از سه مديريت 1 مرتع تحت چراي كنترل شده، - 2 مرتع احيا شده )شخم زده شده و سپس احياي مرتع( و - 3 - زمين تحت كشت گندم ديم انجام شد. ويژگيهاي شيميايي و بيولوژيك شامل pH ، هدايت الكتريكي، كربن آلي، نيتروژن كل و كربن توده زنده ميكروبي اندازه گيري و شاخص سهم ميكروبي ) orgC/micC ( نيز محاسبه گرديد. نتايج نشان داد كه اختلاف معني داري در pH ، هدايت الكتريكي، كربن آلي در هر سه نوع مديريت وجود ندارد. با وجود اين، نيتروژن كل در دو مديريت مرتع به ميزان 30 درصد بيشتر از مديريت كشت ديم بود. كربن توده زنده ميكروبي نيز در خاك مرتعي و مرتع احيا شده به ميزان 35 / 77 و 10 / 74 درصد بيشتر از خاك ديمزار مشاهده گرديد. سهم ميكروبي كه نشان دهنده ميزان فراهمي سوبسترا براي ريزجانداران است نشان داد كه اين شاخص در خاكهاي مرتعي بيشتر از خاك ديمزار مي باشد. بنابراين نتايج به طور كلي حاكي از آن است كه تغيير كاربري از مرتع به كشت ديم با كاهش فراهمي سوبسترا براي ريزجانداران موجب كاهش توده زنده ميكروبي خاك مي شود. همچنين شخم خاك و سپس احياي مرتع شرايطي تقريبا مشابهي را در خصوصيات خاك اندازه گيري شده در مقايسه با كاربري مرتع ايجاد كرده است.

Intensive cultivation without crop rotation, deforestation, residue burning and land use change have resulted in decreasing organic matter and hence, on some soil biological properties. The objective of this study was to investigate the effect of land use change from pasture to dryland and also pasture restored on some soil chemical properties, microbial biomass and microbial quotient. Pasture and dryland land use were selected in Gonbad watershed of Hamedan province. Soil samples were collected from 0-15 cm depth in triplicate from three management: 1) pasture with controlled grazing 2) restored pasture 3) dryland with wheat cultivation. Chemical and biological properties such as pH, EC, organic C, total N and microbial biomass C were measured and microbial quotient (Cmic/Corg) was calculated. No significant differences were observed in pH, EC and organic C among three management. Nevertheless, total N was higher in pasture than dryland by 30%. Microbial biomass C in pasture and restored pasture were greater than dryland by 77.35 and 74.10%, respectively. Microbial quotient that indicate substrate availability to microorganism showed higher content in pasture than dryland. Therefore, results indicated that land use change from pasture to dryland decreased microbial biomass with decreasing substrate availability. Also, restoration of pasture after tillage have resulted similar soil properties in comparison with pasture land use.