شناسايي قابليتهاي گونه بومي اسپرسي همداني ) Hedysarum criniferum Boiss )در جهت حفظ و توسعه آن

Identifying intrincical capabilities of native species (Hedysarum criniferum Boiss) in order to its maintenance and development

شناسايي قابليتهاي گونههاي با ارزش و بوميايران از جهات مختلف در جهت حفظ و توسعه آنها امري ضروري است. اين پژوهش، با هدف شناسايي برخي قابليت هاي گونه اسپرسي همداني در استان اصفهان انجام شد. از روش نمونهبرداري تصادفي طبقهبندي شده جهت مطالعه پوشش گياهي در دو رويشگاه چادگان و موته استفاده شد. همچنين خصوصيات جوانه زني، شاخص هاي كيفيت علوفه و كارايي فراهم آوري نيتروژن اين گونه به منظور تعيين قابليت هاي آن در جهت احيا و اصلاح مراتع نيز انجام گرفت. نتايج اين بررسي نشان داد كه در استان اصفهان، گونه اسپرسي همداني منحصراً در مناطق محدودي از استان پراكنش دارد. بطور كلي ميتوان بيان كرد كه حضور گونه اسپرسي همداني بر روي دامنههاي شمالي در جاييكه خاك عمق زيادي داشته باشد بيشتر بوده است. همچنين اين گونه بر روي شيبهاي كم جاييكه شدت چرا ميتواند بيشتر باشد و نيز بر روي شيبهاي زياد )بيش از 08 درصد( جاييكه خاك عمق مناسبي 08 بوده است. از آنجاييكه - ندارد، كمترين ميزان حضور را دارد. بيشترين ميزان حضور اين گونه بر روي شيبهاي 08 در مناطقي كه شدت چرا زياد بوده است اين گونه از بين رفته است ميتوان بيان كرد كه در شدتهاي چرايي سبك و متوسط اين گونه ميتواند بقاي خود را حفظ كند. همچنين نتايج نشان داد كه گونه اسپرسي همداني از نظر خصوصيات جوانهزني، كيفيت علوفه و توان فراهم آوري نيتروژن داراي قابليتهاي مطلوبي است و ميتوان آنرا به عنوان يك گونه بومي مرتعي براي كاشت در شرايط اكولوژيك مشابه معرفي و ترويج نمود. در اين راستا گونه اسپرسي همداني بايد متناسب با شرايط اكولوژيك رويشگاههاي آن كشت شود تا ضمن تأمين علوفه مورد نياز دام، بهره مندي از ويژگيهاي مقاومت به سرما و خشكي و همچنين حفظ ارزشهاي زيست محيطي، صرفه اقتصادي نيز داشته باشد.

Identification of native and valuable species capabilities is essential to maintain and develop them in different ways. This study with the aim of identifying some features of Hedysarum criniferum was done in Isfahan province. Stratified random sampling method was used to study the vegetation in the two Chadegan and Muteh habitats. Germination characteristic, forage quality index and nitrogen fixing capability of this species were studied in order to determiniation of its capability for rehabilitation and improvement of rangelands. The results showed that H. criniferum is distributed only in limited areas of the province. In general, the presence of H. criniferum was more on the northern slopes where soil depth is much higher. The presence of this species is limited on the slopes where grazing can be more and on high slopes (over 80 percent) where the soil is not suitable depth. It can be concluded that the average and low intensity of grazing could maintain its survival because this species perished in areas where grazing intensity has been high. Also, the results showed that H. criniferum has good capability in stand point of germination, forage quality and nitrogen fixing characteristics and it can be used as a native species for planting in an area with the same ecological condition. In this regard, H. criniferum should be cultivated according to its habitat ecological conditions in order to provide fodder for livestock, taking advantage of the characteristics of resistance to cold and drought and maintaining environmental values as well as economical benefit.