بررسي پديده خشكسالي به عنوان عاملي مهم و تاثيرگذار بر عملكرد اكوسيستمهاي طبيعي( مطالعه موردي: حوزه آبخيز كرخه، خوزستان)

در طي دهههاي اخير پديده تغيير اقليم در تمام نقاط زمين آثار متعدد و متفاوتي بر روي محيط زيست و اكوسيستمهاي طبيعي گذاشته است. از جمله آثار آن بر روي منابع آبهاي كره زمين ميتوان به وقوع خشكساليهاي متعدد اشاره نمود. خشكسالي پيامدهاي گوناگوني بر روي محيط زيست در طي قرون گذشته داشته است كه سالانه خسارات زيادي به جوامع انساني وارد نموده است. به منظور مديريت بهتر اين پديده ميتوان با تدوين طرحهاي پايش خشكسالي، خسارات و صدمات ناشي از آن را مديريت نمود و كاهش داد. يكي از راهكارهاي مديريت پديده خشكسالي استفاده از شاخصهاي خشكسالي مناسب ميباشد. تحقيق حاضر، به منظور تعيين وقايع خشكسالي اقليمي با استفاده از دو شاخص بارش استاندارد شده(SPI) و درصد بارش نرمال (PNI) در حوزه آبخيز كرخه انجام شده است. در اين مطالعه از آمارهاي بارش سه ايستگاه بارانسنجي در حوضه كرخه، طي دوره 54 ساله استفاده گرديد. نتايج نشان داد كه زمان وقوع پديده خشكسالي با استفاده از هر دو شاخص SPI و PNI بر يكديگر منطبق بود و در ايستگاه كاكا رضا سالهاي 38-39، 45-46، 48-49، 87-88، در ايستگاه چم انجير سالهاي 87-88، 88-89، 89-90، 90-91 و در ايستگاه سراب صيد علي سالهاي 78-79، 79-80، 80-81 ، اين پديده در كلاس شديد به وقوع پيوسته بود. همچنين در مقايسه نتايج حاصل از دو شاخص، شاخص PNI از همبستگي بالاتري با دادههاي بارش ماهانه برخوردار بود و به عنوان شاخص مناسبتر تشخيص داده شد.

Climate change phenomena has several and various effects on environment and natural ecosystems all around the world. One of the effects of this phenomena on the earth’s waters is drought event. In the past decades, drought has had several consequences on the environment which has damaged a lot to human communities. To purpose better management of this phenomena, we can reduce its damages by modifying drought monitoring plans. One the methods of drought management is applying drought indices and comparing them. Current research has been done in order to using two meteorological drought indices including standardized precipitation index (SPI) and percent of normal index (PNI) which compared and evaluated for drought monitoring in Karkheh Basin of Iran. Drought indices were compared using 54 years of precipitation data during 1956-2012. The results showed that drought classes of SPI and PNI were similar in the study area. Also results indicated that extreme drought have occurred in 2009, 2011 and 2000 in Kakareza, Chamanjir and Sarabseyedali respectively. Correlation between monthly precipitation data and indices showed that PNI with higher R2 values had better relationship with precipitation data. Also, by consideration of the advantages and disadvantages of the mentioned drought indices in Iran, the PNI could be applied as a suitable meteorological drought index for drought event monitoring.