نانوسامانه هاي حامل: راهكاري نوين براي انتقال هدفمند مواد مغذي، آفت كشها و داروها

همانطور كه مي دانيد نسل اول فناوري نانو به عنوان يك فناوري بين رشته اي، پس از ورود به عرصه كشاورزي توانست توانايي خود را در مراحل مختلف توليد، فراوري، نگهداري، بسته بندي و انتقال توليدات كشاورزي نمايانده و به خوبي جايگاه خود را در علوم كشاورزي و صنايع وابسته آن به اثبات رسانده است. ورود فناوري نانو به صنعت كشاورزي و صنايع غذايي متضمن افزايش ميزان توليدات و كيفيت آنها، در كنار حفظ محيط زيست و منابع زيستي است. توجه و بهره برداري از پتانسيلها و مزاياي بالقوه فناوري نانو سبب افزايش اثربخشي، كيفيت و همچنين كاهش عوارض ناشي از بكارگيري مقادير مازاد مواد شيميايي مانند انواع آفت كشها، كودهاي شيميايي و غيره شده است. همچنين در سالهاي اخير نانوسامانه هاي انتقال يا نانوحاملها Delivery Nanosystems توانسته اند در علم دارورساني و پزشكي تحولات بي نظيري را رقم بزند. نانوحامل غالبا به صورت يك مخزن، محموله مورد نظر را درون خود نگه داشته و آن را به مقدار معين و در محل خاص آزاد مي نمايد، در نتيجه فرايند انتقال به محل موردنظر و رهايش بسيار موثرتر بوده و با محافظت محموله در مسير انتقال ميزان مصرف و احتمال اثربخشي بسيار بهبود مي يابد. اين نانوسامانه ها به طور گسترده اي در دارورساني استفاده مي شوند. در سالهاي اخير، به اين دسته از نانوساختارها به عنوان حامل هايي براي انتقال محموله هاي مختلف شيميايي و بيولوژيكي در زمينه صنايع غذايي، كشاورزي و علوم وابسته توجه ويژه شده است، چرا كه اين ساختارها به دليل كنترل و آهسته نمودن رهش محموله و حفاظت از آن، اندازه ذره اي كوچكتر از سلول، قابليت عبور از موانع زيستي جهت رسانش محموله به محل هدف، افزايش ماندگاري، رسانش هدفمند و زيست سازگاري مي توانند به عنوان يك سيستم انتقال موثر در نظر گرفته شوند، كه باعث افزايش كارايي و عملكرد مي شوند. طي نيم قرن اخير پيشرفت هاي مختلف علوم مرتبط نظير علم پليمر و شيمي، زيست شناسي و نيز علوم مكانيك و فيزيك، همگي توانسته اند بر تنوع انواع نانوحامل ها موثر باشند و دسته بندي هاي متنوعي از حامل ها را با خصوصيات منحصربفرد و كارايي متفاوت به علوم مختلف معرفي نمايند. با توجه به پتانسيل قابل توجه اين سيستم ها در صنايع غذايي، كشاورزي، آفت كشها، ريزمغذي ها و دامپزشكي، اين سخنراني مروري بر مطالعات برجسته، پتانسيلها و مزاياي سيستم هاي تحويل در مقياس نانو بوده به طور خاص و متمركز، ويژگي هاي مطلوب مورد نياز براي هر سيستم تحويل در مقياس نانو و روش هاي ساخت آنها را مورد بررسي قرار مي دهد و يك نماي كلي از سيستم هاي مختلف تحويل و برنامه هاي كاربردي بالقوه آن را مورد بحث قرار مي دهد.