نگاهي به جايگاه رنگ در معماري اسلامي با محوريت رنگ آبي

روحانيت و قداست رنگ هادر هستي شناسي اسلامي با روح گرافيك و ذائقه زيبايي‌شناختي و صور پر لطف معماري ايراني، قرابت و مناسبت بنيادين دارد.هنر معماري اسلامي از لحاظ زيبائي و تناسب به حدي در دنياي قديم تاُثير گزار بوده كه تا مدتها معماران مسيحي ازاين عناصرزيبايي شناسي در كليساها و ابنيه خود استفاده مي‌كرده‌اند.يك اصل بسيار مهم در معماري قديم ايران در دوره ي اسلامي محدوديت رنگهاي مورد استفاده است ,به گونه اي كه هنرمندان آن دوران از هر طيف رنگي مختلف تنها يك يا دو رنگ را انتخاب و استفاده كرده اند. در طول تاريخ معماري ايران رنگ بعنوان يكي از عناصر مؤثر در زيباسازي فضا، ايجاد حس تعلق،خاطره انگيزي و ... مورد استفاده معماران و طراحان شهري قرار گرفته است. بخصوص رنگ آبي كه در اغلب آثار خود استفاده مي كردند بطوري كه اين رنگ يكي از سمبل هاي معماري اسلامي بشمار مي آيد. نجم‌الدين بمات درباره رنگ آبي در معماري اسلامي نوشته كوتاهي دارد كه خواندني است: هر رنگ آبي از آن اين دنيا نيست، القا كننده ابديتي آرام و فوق انساني، بلكه غير انساني است. كاندينسكي مي‌گويد:آبي تيره، انسان را به سوي لايتناهي هدايت مي‌كند و ميل پاكي و عطش ماوراء الطبيعه را در انسان بر مي‌انگيزد. رنگ آبي به خودي خود ماهيتي ندارد، جلوه مادي خود را از هر آنچه مي‌پوشاند كسب مي‌كند.تحقيق حاضر از نوع پژوهش هاي نظري بوده و به روش تفسيري وهمچنين تحليل يك نمونه ,سعي در بررسي نقش اين رنگ در كالبد شهرهاي دوران اسلامي وهمچنين تأثير رواني آن ميپردازد.