بررسي تغييرات مرز آب درياچه نمك قم با كمك تصاوير ماهواره‌اي و تكنيك‌هاي سنجش‌ازدور

درياچه‌ها به‌عنوان ميراث طبيعي از ابعاد مختلفي براي جوامع انساني و زيستي اهميت حياتي دارند. در سال‌هاي اخير، با افزايش جمعيت و تغييرات معيشتي-اقتصادي و دخالت‌هاي گسترده‌تر انسان در منابع آبي تغذيه‌كننده درياچه نمك قم و برداشت بيش‌ازپيش از آب‌هاي حوضه آبريز، حق‌آبه طبيعي اين درياچه كاهش‌يافته و بحران درياچه به‌طور فزاينده‌اي تشديد شده است. با توجه به اهميت مطالعه درياچه نمك قم به‌عنوان يك ميراث طبيعي و موقعيت اين درياچه، وجود نقشه و اطلاعات به هنگام و اطلاع پيدا كردن از روند تغييرات و پايش و مانيتورينگ درياچه الزامي است. سنجش‌ازدور روش‌ها و راه‌حل‌هاي متنوعي براي حل مشكلات و مسائل مطرح در حوزه علوم زمين فراهم آورده است. حس‌گرهاي تصويربرداري كه روي سنجنده‌هاي سنجش‌ازدور قرار گرفته‌اند، قابليت اندازه‌گيري جامع و گسترده از شرايط محيطي زمين را فراهم كرده است. در اين مطالعه براي استخراج مرز درياچه در بازه زماني 40ساله از تصاوير ماهواره Landsat در ماه May(ارديبهشت و خرداد) در سال‌هاي بين 1976 تا 2016 استفاده گرديد. در اين مطالعه پس از اخذ تصاوير سنجنده‌هايMSS، TM، ETM+ و OLI به آماده‌سازي تصاوير براي پردازش‌هاي بعدي پرداخته شد. سپس با روش حداكثر احتمال طبقه‌بندي روي تصاوير صورت گرفت و پهنه‌هاي آبي از خشكي تفكيك گشتند. و در نرم‌افزار ArcGIS مرز درياچه استخراج گرديد و سپس مساحت و محيط سطوح آبي درياچه نمك قم محاسبه شد كه نتايج نشان مي‌دهد حداكثر مساحت و محيط مربوط به سال 1976 و حداقل مساحت و محيط مربوط به سال 2010 مي‌باشد كه بعد از اين تاريخ درياچه خشك شده و تا سال 2016 در اين ماه فاقد سطوح آبي مي‌باشد. با خشك شدن كامل درياچه نمك قم، ذخيره نمك اين درياچه در معرض وزش باد قرار گرفته و طوفان‌هاي نمكي ايجاد خواهد شد. پخش شدن نمك در هوا به‌وسيله باد و سپس رسوب كردن آن در محيط منجر به شور شدن آب‌هاي سطحي، آب‌هاي آبياري مزارع و درنهايت آب‌هاي زيرزميني و خاك‌ها مي‌گردد.