مؤلِّفه هاي انسجام متني در اشعار عربي سعدي شيرازي

واكاوي عوامل انسجام در اشعار عربي سعدي شيرازي، محور اصلي اين پژوهش است كه با تكيه بر نظريۀ الگوي انسجام متني هاليدي (halliday) و حسن (hasan) و برخي صاحب نظران عرب همچون عزّه محمد و حسام احمد فرج كه بخشي را با عنوان انسجام آوايي، به نظريۀ هاليدي و حسن افزودند، انجام مي شود. انسجام و پيوستگي متن، به عناصر چهارگانۀ انسجام دستوري، واژگاني، پيوندي و هم آوايي وابسته است و هر يك از اين عناصر به اجزاي كوچك تري قابل تقسيم اند و در ارتباط و پيوستگي جمله ها و بندها نقش دارند. انگيزۀ انجام اين پژوهش، وجود برخي ديدگاه ها از سوي منتقداني همچون دكتر حسين علي محفوظ است كه بيشتر اشعار عربي سعدي را به لحاظ بافت زبان، سست پنداشته اند. مقالۀ حاضر بر آن است با استفاده از روش توصيف و تحليل محتوا، اشعار عربي سعدي را بر مبناي نظريۀ انسجام متني بررسي نمايد. با عنايت به نتايج پژوهش مي توان گفت با وجود اينكه سعدي در زباني غير از زبان مادري خويش، طبع-آزمايي كرده؛ امّا اشعار وي از انسجام و پيوستگي قابل قبولي برخوردار است و اين امر، باعث فهم پذيري، رواني، گيرايي و جذّابيّت سروده هايش گرديده است.