بررسي اوضاع سياسي و اجتماعي سرزمين ديلم مقارن با مهاجرت حضرت آقا سيد جلال الدين اشرف (ع)

حوادث سياسي و اجتماعي حاكم بر هر جامعه، معلول سلسله حوادث و رخدادهايي است كه در زمان هاي گذشته به وقوع پيوسته اند. بنابراين، به منظور بررسي اوضاع سياسي و اجتماعي خطّه ي شمال ايران در دوره ي موردبحث، بايد گريزي به گذشته ي اين ناحيه زد تا علل و اسباب وقوع رويدادها را به دقت موردتوجه و بررسي قرارداد. وضعيت جغرافيايي و انساني سرزمين ديلم، اين منطقه را به محيطي امن و مناسب براي دشمنان و مخالفان حكومت هاي مركزي ايران در قبل و بعد از ورود اسلام تبديل كرده بود. پس از روي كار آمدن عباسيان، سرزمين ديلم شاهد حضور سادات علوي مخالف خلافت عباسي گرديد كه در پي اذيت و آزار خلفا به اين ناحيه مهاجرت كردند و به دليل دارا بودن اشتراكات سياسي مورد استقبال اقوام گيل و ديلم قرار گرفتند. يكي از بزرگان علوي كه در پي شهادت امام رضا (ع) وارد مناطق شمالي ايران شد، سيد جلال الدين اشرف (ع) است. اگرچه حمايت ديلميان از سادات علوي در آغاز تنها جنبه ي سياسي داشت، رفته‌رفته سبب ترويج افكار و عقايد آنان در منطقه گرديد و درنهايت، توسعه ي اسلام شيعي (زيدي) در سرزمين ديلم را به دنبال داشت. در مقاله ي حاضر سعي شده است تا با مراجعه به منابع معتبر تاريخي و باهدف آشنايي و شناخت بخشي از تاريخ محلي ايران پس از اسلام، به بررسي اوضاع سياسي و اجتماعي خطّه ي شمال ايران مقارن با مهاجرت آقا سيد جلال الدين اشرف(ع)پرداخته شود. روش پژوهش در مقاله ي حاضر، توصيفي و تحليلي و مبتني بر گردآوري اطلاعات به صورت كتابخانه اي است.