بايدهاي يك پژوهشگر حوزه‌ي تاريخ جستاري مبناشناختي در پژوهش هاي تاريخي

برآيند ناگزير زندگي اجتماعي، مبتني بر واقعيت هاي بيروني و تجربه هاي عيني، اگر از يك سو قرين با تعاملات اجتماعي است، از ديگر سو، همواره مبتني بر تقابل، رويارويي خواست ها و منافع، وجود محدوديت ها و... در ميانه‌ي افراد، گروه ها و در سطحي كلان تر، طبقات اجتماعي است؛ حاصل درك اين واقعيت ناگزير، در گذاري تاريخي، آموزه اي اساسي و بنيادين براي جوامع بشري، به ويژه محققان هر جامعه است: «لزوم شناخت ساختارهاي اجتماعي و برخورداري از نگرشي انتقادي». با چنين شناخت و نگرشي است كه مي توان حيات اجتماعي- سياسي يك ملت، كه فراتر از اين، حيات اقتصادي يك جامعه را به مرحله اي تكاملي، پيش برده، ارتقا بخشيد. حوزه‌ي تاريخ، از جمله گستره هاي معرفت شناختي- دانش افزايي است كه پژوهش و تأمل در آن، زمينه ساز تحولات فرهنگي و انديشگي در آحاد يك ملت مي گردد. نقش پژوهش‌گران حوزه‌ي تاريخ، در اين ميان البته قابل تأمل و بررسي است؛ هم از اين روست كه اين پژوهشگران، در مواجهه با متون تاريخي بايد برخوردار از نگرشي نو، عميق و متناسب با نيازهاي عصر حاضر باشند و اين، بازبسته به آگاهي پژوهش‌گران از نظريات گوناگون جامعه -روان شناختي است. جستار پيش رو، با چنين روي‌كردي، به طرح مباحثي مبنايي از دو عرصه‌ي علم جامعه شناسي(نظريه ها‌ي تضاد، كاركرد گرايي) و روان شناسي (سلسه مراتب نيازهاي مزلو ) پرداخته، همراه با ذكر نمونه هاي عيني، زمينه ساز شناخت بايدهاي يك پژوهش‌گر حوزه‌ي تاريخ خواهد گرديد.