بررسي تأثير سبك‌شناسي «محمدكريم پيرنيا» در روند تاريخ‌نگاري معماري ايران

تاريخ كهن معماري ايران گنجينۀ لايزالي از اصول و ارزش‌هاي سنتي معماري ايران است؛ شناخت واقعي اين گنجينۀ تاريخي دستاوردهايي را به ارمغان خواهد آورد كه حاصل آن احياي هويت معماري ايراني در دوران معاصر خواهد بود. شناخت گذشته معماري به واسطۀ تاريخ‌نگاري مورخان هنر و معماري ميسر مي‌شود كه ديدگاه مورخ و روش ‌تاريخ‌نگاري وي در كيفيت انتقال تاريخ به نسل‌هاي بعدي بسيار تأثيرگذار خواهد بود. نگارش تاريخ معماري ايران در قرن اخير به دست مورخان غيرايراني - كه با زمينه‌هاي فرهنگي، اجتماعي، مذهبي و طبيعي اين سرزمين آشنايي كافي نداشته‌اند- به شكل ايده‌الي محقق نشد. محمدكريم پيرنيا زندگي خود را صرف بازشناسي و معرفي اين گنجينۀ تاريخي نمود، كه حاصل آن كتاب‌ها، مقالات، سخنراني‌ها، مصاحبه‌ها و شاگرداني است كه از وي باقي مانده است. ديدگاه‌ها، فعاليت‌ها و تأليفات پيرنيا جنبشي را در روند تاريخ‌نگاري ايران و آموزش تاريخ معماري آغاز نمود كه بازتاب آن را در ميان نسل معاصر پژوهشگران و دانشگاهيان ايراني مي‌توان مشاهده نمود. در اين نوشتار ابتدا به بررسي ديدگاههاي محمدكريم پيرنيا دربارۀ تاريخ معماري ايران و شناخت عميق او از پيشينه گرانبهاي معماري ايران پرداخته شده است . همچنين نظرات پيرنيا درباره تاريخ‌نگاري معماري ايران به دست مورخان غيرايراني و تفكرات آنها مطالعه شده است. سپس دستاوردهاي تاريح‌نگاري پيرنيا و تأثير ديدگاه‌هاي وي بر روند نگارش تاريخ معماري در ايران و تأثيرات آن بر شيوه‌هاي آموزش تاريخ معماري ايران بررسي شده و در بخش اصلي اين تحقيق روش تاريخ‌نگاري «سبك‌شناسي معماري ايراني» توسط پيرنيا مورد بررسي دقيق قرار گرفته است. و در نهايت مهم‌ترين نتايج درباره تأثير پيرنيا و سبك شناسي معماري ايراني توسط او در روند تاريخ نگاري معماري ايران جمع‌بندي شده است.