توجه به مهارت هاي اجتماعي در كتب فارسي دوره دوم مقطع ابتدايي- تحليل محتواي كيفي

از آنجايي كه قصه ها از ديرباز تاكنون در بين افراد مختلف روايت شده اند، تأثيرات آن بر افراد اجتماع به وضوح قابل مشاهده بوده است. افراد مختلف به عنوان شنوندگان قصه ها با همانند سازي شخصيت هاي قصه به تفكر در آن ها مي پردازند و بدين ترتيب خود را براي رويارويي با اجتماع آماده مي كنند. يكي از اثرات قصه گويي؛ نقش پذيري كودك مخاطب در يادگيري مهارت هاي زندگي است كه شخص را قادر مي سازد تا دانش، نگرش و ارزش هاي وجودي خود را به توانايي هاي واقعي و عيني تبديل كند؛ بويژه اگر شروع اين آموزش در دوره ابتدايي باشد. زيرا در 12 ـ 7 سالگي دريافت هاي كودكان بر اساس امور و مطالبي است كه به آن ها آموزش داده مي شود. در همين راستا آموزش و پرورش مي بايست به عنوان گسترده ترين نهاد آموزشي و تربيتي، آراستگي تدريجي كودكان را جهت دهي و تسهيل نمايد. درج قصه ها در كتب فارسي مقطع ابتدايي بر اساس درك ضرورت انتقال آموزه هاي تربيتي به طور غير مستقيم و احتياجات آموزشي فراوان در بزرگسالي، اهميت و ضرورت آن را در طرح از سوي گروه برنامه ريزي كتب درسي آموزش ابتدايي مشهودتر مي سازد. هدف از پژوهش ، بررسي قصه هاي مندرج در كتب فارسي دوره ي دوم مقطع ابتدايي ( پايه هاي تحصيلي چهارم، پنجم و ششم ) از نظر توجه به مهارت هاي كلامي بوده است. مهارت هايي كه كودك و نوجوان مي بايست براي زندگي در اجتماع بهتر بياموزند و در اين پژوهش مورد بررسي قرار گرفته شد عبارتست از: 1ـ خودآگاهي 2ـ مناسبات سالم اجتماعي ( شامل ارتباط موثر و همدلي ). پژوهش حاضر از نوع كيفي، به روش تحليل محتوا و ابزار گردآوري اطلاعات فهرست وارسي بود. نمونه هاي مورد بررسي، قصه هاي مندرج در سه كتاب فارسي پايه هاي تحصيلي چهارم، پنجم و ششم بود كه به روش نمونه گيري تصادفي خوشه اي انتخاب و به منظور تحليل محتوا و اظهار نظر، به همراه فهرست وارسي در اختيار صاحب نظران علوم تربيتي قرار گرفت. نتايج پژوهش نشان داد قصه هاي مندرج در هر سه كتاب فارسي به مهارت هاي اجتماعي پرداخته است. بر اساس تحليل محتواي انجام شده؛ در مجموع قصه هاي مندرج در اين كتاب ها، به ترتيب به مهارت هاي خوداگاهي، ارتباط موثر و همدلي به ميزان 72 /6 درصد، 29 /6 درصد و 82/ 2 درصد پرداخته شده است. به دليل حساسيت دريافت كودك در دوره ابتدايي از تحصيلات، اين ميزان توجه كافي نبوده و انتظار مي رود خلأهاي آموزشي در ديگر كتب درسي جبران شود.