بررسي جنبه ‌هاي تأثيرگذاري شعر حافظ بر سلامت روح و جسم آدمي

در ميان شاعران بزرگ و انديشمند پارسي، حافظ شيرازي از جايگاه ويژه ‌اي برخوردار است. او تلخص شاعري خود را نيز به جهت توجه به منبع وحي و قرآن كريم گرفته و خود «حافظ قرآن با چهارده روايت است». از اين منبع پرفيض آسماني به آرامشي رسيده؛ اين آرامش روحي را در شعر خود بازتاب داده است؛ در خوانندگان شعرش نيز در قرون متمادي تأثيرگذار بوده است. همين ويژگي، او را به«لسان الغيب» و «ترجمان الاسرار» تبديل كرده است. از همين روي، اهل دل به شعر او تفأّل مي زنند و با شعر او كه ملهم از قرآن است، به آرامش خاطري دست مي يابند. همچنين، پناهگاه اصليِ حافظ در حالت فقر و غنا، قرآن كريم بوده است: حافظا در كنج فقر و خلوت شب هاي تار *** تا بود وردت دعا و درس قرآن غم مخور و هرچه كرده است و به هركجا رسيده « از دولت قرآن»بوده است. اين پناهگاه امن، غم و نا آرامي را از وجود انسان مي زدايد و به آرامشي درخور مي رساند و همين دليل، عاملي مهم در سلامت جسم و جان آدمي است. نكتۀ ديگر، كه از همين توجه به قرآن در شعر، ذهن و زبان حافظ شكل مي گيرد، ويژگي اميدواري و اميدبخشي در آثار اوست. بيهـوده نيست كه ديـوان شعر حافظ را غم نامه و اميدنامۀ ايرانيان دانسته اند. او به «سابقۀ لطف ازل» همواره اميدوار بوده است و در پناه خدايي كه «خوش عطابخش»است، گرفتاري ها، ناملايمات و كاستي هاي زندگي را برطرف مي كند و با اعتماد به همين خداوندي كه «خوش خطا پوش» است، زنگار نااميدي را از دل مي زدايد و به آرامشي شايسته دست مي‌ يابد. از اين روست كه به جامعۀ خود نيز بي توجه و بي اعتنا نيست و شاعري نوع دوست و متعهدي اجتماعي است، اهل ريا و سالوس نيست و با رياكاران سر ستيزي دايمي دارد؛ گرچه براين باور است كه كينه ورزي و كينه توزي به روان آدمي آسيب مي زند و ازين جهت نه اهل رنجيدن است و نه اهل رنجاندن. به سبب همين است كه بزرگاني مانند ملامحسن فيض كاشاني توصيه مي كنند: «اي يار مخوان ز اشعار الاّ غزل حافظ» و شعر او را بيدار كنندۀ دل مي دانند؛ حاج ملاهادي سبزواري نيز بر جان و روان حافظ«هزاران آفرين »مي گويد و همه را«غرق در احسان حافظ»مي داند. عارفاني چون علامه طباطبايي نيز از نفس قدسي و سخن دلكش او مدد مي جويند. شعر سراسر حكمت او حتي مرزهاي جغرافيايي را در مي نوردد و او را به شاعري جهاني تبديل مي كند. انديشمنداني چون گوته آلماني، لامارتين، هوگو، نيچه، والري، تاگور، اقبال لاهوري و جز آنها را شيفته خود مي‌گرداند. ازاين روي اين مقاله به بررسي ابعاد تأثيرگذاري شعر حافظ بر سلامت روح و جسم و روان آدمي خواهد پرداخت.