بررسي شاهراه باستاني همدان- خوزستان در دوره ساساني و اوايل دوران اسلامي؛ منطقه مورد مطالعه: مسير خرم آباد- پلدختر

استان لرستان، در مسير شمال به جنوب مابين شوشان، زاگرس مركزي و فلات مركزي قرار گرفته است. در محور شرق به غرب نيز ارتباط فلات مركزي با بين النهرين از طريق لرستان فراهم شده است. وجود پل هاي متعدد و عظيم و همچنين قلاع و بناهاي مرتبط با اين راه ها بويژه در دوران تاريخي و اسلامي، نمايانگر پيوستگي هاي گذرگاهي در اين دوران است؛ هدف از پژوهش حاضر، بررسي و شناسايي شاهراه باستاني همدان- خوزستان است كه از دره خرم آباد و شهر پلدختر و انديمشك عبور كرده، به سمت جنوب غرب ايران و دشت شوشان پيش مي رود. در اين مسير يكي از كانون هاي مهم منطقه در دوره ساساني و اوايل دوران اسلامي زير نام شهر شاپورخواست وجود داشته كه يكي از دلايلي كه سبب رشد راه مزبور در دوره ساساني و اوايل دوران اسلامي گرديده، وجود اين شهر باستاني بوده كه در منطقه دره خرم آباد مكان يابي گرديده است. در اين راستا، محوطه هاي باستاني فراواني در مسير مزبور بويژه محوطه هايي در مسير راه بين خرم آباد تا دزفول مورد شناسايي قرار گرفته كه ارتباط فراواني با اين راه داشته اند. در اطراف اين راه، پل ها، كاروانسراها يا دژهاي كارواني و محوطه هاي باستاني با كاربري هاي مختلف مربوط به دوره ساساني و اوايل دوران اسلامي وجود داشته است. وجود مراكز تمدني و محوطه هاي باستاني، وجود ايل راه هاي فعلي براي قشلاق- ييلاق كوچ نشينان، شرايط جغرافيايي و زيست محيطي منطقه و آثار باقي مانده از كاروانسراها و ايستگاه هاي بين راهي و همچنين نقشه هاي ترسيمي از جغرافي دانان اوايل دوران اسلامي مانند اصطخري و ابن حوقل از جمله دلايلي است كه وجود راه باستاني مورد نظر را به اثبات مي رساند.