قلعه ليسار، دژي بر فراز تالش

آثار باستاني در شمال ايران بويژه در منطقه گيلان به واسطه اب و هواي باراني و رطوبت زا و از سوي ديگر، جنس مواد و مصالح ساختماني ابنيه باستاني شمال ايران – كه بيشتر از چوب، سنگ و ساروج بوده- از تخريب در امان نمانده اند. از جمله قلعه هاي مهم در اين استان كه به شدت تخريب شده است، قلعه ليسار مي باشد كه در تالش امروزي قرار دارد. هدف اين پژوهش معرفي اين قلعه باستاني و بررسي ويژگي هاي معماري به كار رفته در ان مي باشد و در نهايت فرضياتي را پيرامون ديرينگي اين بنا مطرح مي كند. اين هدف با پاسخ به پرسش هاي زير پي گرفته مي شود : 1) چه عواملي موجب ساخت اين قلعه در اين منطقه بوده است ؟2) پلان معماري و مصالح به كار رفته در اين قلعه به چه صورت مي باشد؟ 2) قدمت اين قلعه با توجه به ويژگي هاي معماري و اثار باستان شناختي به چه زماني باز مي گردد؟ در اين راستا، با استفاده از روش توصيفي – تطبيقي و گرداوري اطلاعات به روش كتابخانه و بررسي ميداني ويژگي هاي معماري اين قلعه بررسي شد و با ساير قلعه هاي اين منطقه مقايسه اي صورت گرفت. نتايج نشان مي دهد كه با توجه به موقعيت مناسب قلعه و نزديكي به دريا، امكان نظارت بر خشكي و دريا فراهم بوده است .باتوجه به سكه مسي پيدا شده، قلعه به دوره جانشينان سلجوقي در منطقه كه در ان زمان به دست اتابكان اداره مي شده، تعلق داشته و قدمتي در حدود قرن ششم هجري دارد با اين وجود برخي ويژگي هاي معماري از جمله استفاده از برج و بهره بردن از مصالح قلوه سنگي در بنا، اين فرض را تقويت مي كند كه قلعه در دوره ساساني ساخته شده است.