عوامل امنيتي مؤثر بر ساختار معماري ارگ راين كرمان

امنيت سياسي و اقتصادي ايران، به دليل موقعيت جغرافيايي و قرارگيري در مسير جادة ابريشم همواره مورد تهديد اقوام مختلف بود. بر همين اساس، استحكامات دفاعي به منظور حفظ امنيت جوامع انساني در كنار يا نزديك شهرها و مسيرهاي ارتباطي ساخته مي شد. عناصر فضايي و ويژگي هاي معماري اين قلاع از وضعيت اجتماعي، جغرافيايي و فرهنگي تأثير مي گرفت. ارگ شهري راين نيز دست كم از دوره ساسانيان تا قاجار، نقش مهمي در حيات جوامع و مردمان ناحيه كرمان داشته است. پرسش اصلي اين است كه دلايل شكل گيري و گسترش ارگ راين از منظر امنيتي چه بوده است؟ هدف از اين مقاله شناخت ويژگي هاي ساختاري ارگ راين و تبيين نقش عوامل امنيتي بر طراحي و سازماندهي ساختارهاي معماري ارگ است. اطلاعات اوليه به روش هاي اسنادي و ميداني گردآوري شده و پژوهش با روش توصيفي ـ تحليلي صورت گرفته است. نتايج پژوهش نشان مي دهد موقعيت ويژة جغرافيايي، محصور بودن در ميان كوه ها و همچنين قرارگيري در محل تلاقي دو مسير «سيستان و هندوستان به نواحي مركزي كشور» و «هرمز و جيرفت به نواحي مركزي كشور» شكل گيري ارگ راين را ضرورت مي-بخشيد. همچنين برخي رويدادهاي تاريخي در اين منطقه، شكل گيري معماري دفاعي ارگ را در پي داشته است. از سوي ديگر، ساختارهاي ارگ راين به صورت دو يا چندطبقه، در يك بافت فشرده و درهم تنيده شكل گرفته اند. همچنين معابر اصلي و فرعي ارگ باريك و تنگ هستند و به استثناي ميدانگاه اصلي روبروي حاكم نشين، ميدانگاه هاي ديگري در ارگ طراحي نشده است.