تغييرات همزماني- درزماني سنگ تراشيده در طي دوره نوسنگي بي سفال در زاگرس

زماني كه موضوع گروه هاي ساكن در باله شرقي هلال حاصلخيزي در طي آغازين مراحل هولوسن مورد لحاظ قرار مي گيرد؛ بايد به گستره وسيعي از انطباق پذيري ها، حدفاصل12000 تا 10000 سال پيش اعتراف كرد. مواردي مانند توليدات سنگي، اهلي سازي خاك و گِل و دستاوردهاي آنها، مالكيت، الگوهاي زيستگاه گزيني، تنوع استقرارگاه ها و فضاهاي سكونتي، تغييرات معيشتي/خوراكي و ادراكي-شناختيِ نوين، به مثابه مهمترين جنبه هاي نوآورانه آنها مطرح بوده و از اعتبار و اهميت بسزايي در پژوهش هاي مرتبط برخوردارند. مصنوعات تراشه سنگي از قديمي ترين كارابزارهايي است كه انسان در طي تاريخ زندگي خود و براساس نيازهاي متنوع اش-و احتمالا به ناگزير-مورد استفاده قرار داده است. انواع و روش هاي انتخابي، توليد و استفاده از ابزارهاي تراشه سنگي برحسب شرايط مختلف در طي دوره هاي گوناگون، متفاوت است. تغييرپذيري نسبتا گسترده در كم و كيف آنها از يك محوطه به محوطه ي ديگر در طي دوره نوسنگي پيش از سفال در منطقه زاگرس بيانگر «تاثيرات فرهنگي-محيطي در گزينش مواد خام، فراواني، ميزان و نحوه دسترسي به آنها، توزيعات درون محوطه اي برحسب لايه ها، تكنيك هاي ابزارسازي و ميزان تغييرپذيري، مراحل تراش، و به طور كل مطالعه آنها از نظر تكنولوژيكي-گونه شناختي و نسبت استفاده و يا عدم استفاده از مصنوعات» است. براساس متغيرهاي فوق، در اين مقاله چهار محوطه درِهال، زاوي شمي، شيخي آباد و چياسبز شرقي پس از توصيف مختصر، مورد بررسي، همسنجي و مقايسه قرار گرفته اند.