چشمان اسفنديارتحليل فرماليستي داستان رستم و اسفنديار

داستان رستم و اسفنديار از ديدگاه هنجارهاي جهان انساني و اجتماعي شايد بالاترين و برترين شاهكار هنري، ادبي و معرفتي به شمار آيد. به همين دليل نظر تحليل گران بسياري را به خود جلب نموده است. تحليل‌گراني كه پايه و اساس فرضيه‌ها و تحليل‌هاي خود را براي شرايط بيروني اين داستان نهاده‌اند. به عبارتي در تحليل داستان به مسائل سياسي، اجتماعي، اسطوره‌اي، فلسفي و...روي آورده‌اند. اين تحقيق بر آن است تا در سايه رويكرد فرماليستي به تحليل اين داستان بنشيند. ازآنجايي‌كه فرض اساسي نقد فرماليستي آن است كه به‌جاي نظريه‌هاي انتزاعي يا شرايط بيروني كه داستان با تأثير از آن نوشته مي‌شود، خود اثر را موردمطالعه و خوانش دقيق قرار دهد، لذا مؤلف در اين مقاله قصد دارد تا از منظر فرماليستي به عناصر شكل‌دهندۀ داستان بنگرد. عناصري از قبيل طرح، خصايص قهرمان، شرايط مفروض، كنش، هدف، تدبير، نقشه، زمان، مكان، گفتگو، حال و هوا، زاويه ديد و به‌ويژه مضمون و درون‌مايه. شايد كه در تجزيه‌وتحليل دقيق اين داستان به عوامل مؤثر در شكل‌گيري رفتارها وكنش شخصيت‌هاي داستان به‌ويژه اسفنديار، پي بريم.