سازمان همكاري‌هاي اسلامي و گفتمان منطقه‌اي حقوق بشر (با تأكيد بر ظرفيت‌هاي سند قاهره)

حقوق بشر به حقوق و آزادي‌هايي كه تمام افراد بايد در رابطه با ديگر افراد يا دولت‌ها برخوردار باشند، گفته مي‌شود. از زمان پايان جنگ جهاني دوم اصولي كه اين حقوق بر آن مبتني است، با حمايت و مواضع صريح سازمان ملل متحد يا سازمان‌هاي منطقه‌اي نظير شوراي اروپا، از اهميت چشمگيري برخوردار شده است. دراين‌ميان، «سازمان همكاري‌هاي اسلامي»، كه سازماني منطقه‌اي و داراي 57 عضو از كشورهاي اسلامي است، ضمن تأكيد بر حفاظت و پاسداشت شعائر و ميراث مشترك اسلامي و دفاع از آرمان جهاني و جاودان بودن دين اسلام به شناسايي و تأكيد بر لزوم پايبندي به حقوق بشر و كرامت انساني اقدام كرده است. سازمان دراين‌زمينه كميتة دائمي حقوق بشر را براي پاسداشت حقوق انساني در زمينه‌هاي سياسي، اجتماعي، مدني و اقتصادي بنابر معاهدات سازمان و اسناد حقوق بشري جهاني در چهارچوب شريعت اسلامي، تشكيل داده است. اعلامية قاهره دربارة حقوق بشر در اسلام (The Cairo Declaration) نيز مهم‌ترين سند سازمان همكاري‌هاي اسلامي دربارة حقوق بشر در اسلام است كه در سال 1990 در نوزدهمين كنفرانس وزرات امور خارجه كشورهاي عضو سازمان در قاهره به تصويب رسيده است. بازخواني و بررسي نقش، كاركردها و مناسبات سازمان همكاري‌هاي اسلامي در زمينة گفتمان منطقه‌اي حقوق بشر با روشي تركيبي ـ تحليلي مسئله‌اي بايسته است. چنان‌كه به نظر مي‌رسد اين سازمان ظرفيت‌هاي بالايي در حمايت، گفتمان‌سازي و گسترش حقوق بشر دارد؛ هرچند بنا به دلايلي نه تنها دراين‌زمينه موفق نبوده، بلكه در مواردي با گفتمان منطقه‌اي حقوق بشر تقابل عملي داشته است.