قطعنامه «اتحاد براي صلح» و امكان كاهش قدرت شوراي امنيت، بررسي موردي بحران اوكراين و يمن

پيشنهاد تصويب قطعنامة 337 مجمع عمومي با عنوان «اتحاد براي صلح» كه بعد‌ها به نام وزير خارجه وقت امريكا نيز شهرت يافت، راهكاري براي برون‌رفت از بن‌بست مادة 12 منشور ملل متحد بود، كه اجازه ورود به پرونده‌هاي مربوط به صلح و امنيت بين‌المللي را كه در دستور كار شوراي امنيت است، به مجمع عمومي نمي‌دهد و همچنين مادة 27، كه به پنج قدرت برتر جنگ دوم جهاني حق «وتو» مي‌داد. براساس اين قطعنامه اگر در مواردي شوراي امنيت سازمان ملل متحد به علت «وتو» يكي از اعضاي دائم خود نتواند هنگام تهديد برضد صلح، نقض صلح يا عمل تجاوز اقدام مناسبي انجام دهد، وظيفة صلح و امنيت بين‌المللي به عهدة مجمع عمومي سازمان ملل متحد گذاشته مي‌شود. اما چرا در سال 2014 در حوادث جدايي كريمه از اوكراين و در همين سال در حوادث يمن زماني كه انتظار مي‌رفت شوراي امنيت به‌صراحت به مسئله ورود پيدا كند، تنها به صدور چند توصيه‌نامه به طرفين اكتفا كرد؟ به نظر مي‌رسد مهم‌ترين دليل سد راه مجمع عمومي براي ورود به اين مسائل اختلافات داخل شورا بود تا مديريت اين دو مسئله از دست قدرت‌هاي بزرگ خارج نشود؛ چراكه اگر به‌ظاهر در اين مسئله بن‌بستي ديده مي‌شد، مجمع عمومي به استناد قطعنامة اتحاد براي صلح مي‌توانست به اين مسئله ورود داشته باشد و تصميم‌گيري را از دست شوراي امنيت خارج كند. در اين مقاله در پي واكاوي مستندات حقوقي دال بر اين ادعا هستيم.