حقوق شهروندي حاكم بر جنگ در قرآن كريم

حقوق شهروندي منعكس كننده آرمان جهاني عدالت و جامعه اي است كه در آن هر انساني بتواند از زندگي شرافتمندانة همراه با صلح، امنيت و رفاه برخوردار گردد. رعب و وحشت و قتل و خسارت حاصل از جنگ و تجاوز و تهديد و غارت در قالب هجوم مسلحانه و ترور، مخل نظم عمومي و عامل تلخكامي و دلسردي بشر از زندگي اجتماعي و گروهي بوده و مانع تكامل معنوي و مادي انسان مي گردد. رهنمودهاي راهگشاي اسلام در زمينه زندگي مسالمت آميز با ديگران و پرهيز از خشونت و قتل و غارت، بيانگر تأكيدي است كه اين دين بر صلح و سلم و رعايت عدالت و حقوق ديگران در زندگي دارد و آنجا كه پاي ا-رزش هاي الهي به ميان مي آيد و يا جامعه اي اسلامي مورد هجوم ظالمانه دشمنان قرار مي گيرد، دفاع از دين و جان و مال خود را امري مقدس و جهادي ضروري مي شمرد و براي رزمندگان حاضر در نبرد، حقوق خاصي را در نظر مي گيرد. اين مقاله بر آن است كه با بررسي مفهومي حقوق شهروندي حاكم بر جنگ، به بررسي رهنمودهاي قرآني در اين زمينه بپردازد تا از طريق آن، به انديشه والاي قرآني در مورد لزوم برقراري صلح و امنيت و پرهيز از جنگ و ستيز و نيز به حقوق شهروندان مسلمان در زماني كه به ناچار و از روي ضرورت وارد نبرد شدند، دست يابد.