آموزش / يادگيري مادام العمر فرصت يا تهديدي براي رشد؟

هر چند به نظر مي آيد كه مضمون معنايي آموزش/ يادگيري قدمتي تاريخي داشته باشد، ليكن اين مفهوم در چند دهة اخير ايجاد شده، و از جمله مفاهيم متعلق به دنياي مدرن محسوب مي شود. در نتيجه، با در نظر گرفتن زمينه و خاستگاهاي مختلف ايجاد آن، داراي معنا يا معناهاي خاص خود شده است. به تعبير ديگر، بار معنايي اين مفهوم را بايد در چارچوب دنياي جديد و شرايط و ويژگيهاي آن جستجو كرد. لذا با توجه به اين واقعيت كه اصطلاح آموزش/يادگيري مثل بسياري از اصطلاحات ديگر واجد معاني گوناگون و حتي تاريخي است؛ مي توان اين سئوال را مطرح كرد كه نسبت آن با رشد چگونه است؟ با در نظر گرفتن بار معنايي متفاوتي كه مفهوم آموزش/ يادگيري مادام العمر مي تواند داشته باشد، پاسخ به اين پرسش مستلزم تحليل معاني متفاوت آن است. از سوي ديگر، مفهوم رشد نيز به لحاظ بار معنايي قابل بررسي و تحليل است. از اينرو مقالة حاضر قصد دارد با تحليل معاني مفهوم آموزش/يادگيري مادام العمر و همچنين مشخص كردن معناي رشد از نظر ديدگاههاي فلسفي و ديني، نشان دهد كه آيا آموزش/يادگيري مادام العمر در هر صورت و با هر معنايي، فرصتي براي رشد محسوب مي شود و يا بر عكس تهديد كنندة آن است. نتايج بدست آمده از اين مطالعه نشان مي دهد كه در مجموع مفهوم رشد از نظر آراء فلسفي و ديني، به نوعي دلالت بر حركت در مسير خودآگاهي، جهان آگاهي و در نهايت خداآگاهي(مطابق با ديدگاه اديان الهي) دارد. اين در حالي است كه آموزش/يادگيري مادام العمر مي تواند به معناي مهارت آموزي و كسب دانش لازم جهت بهره وري شغلي و راهي براي سازگاري با جامعه و نظام اجتماعي-اقتصادي آن تلقي گردد و يا به عنوان فرايند مداوم شناخت هر چه بيشتر خود، جهان و پرورش و شكوفايي استعدادها. محسوب شود. بنابراين مشخص است كه تعريف اول از مفهوم آموزش/يادگيري مادام العمر نه تنها فرصتي براي رشد نيست بلكه تهديدي براي آن محسوب مي شود. در حالي كه بين تعريف دوّم و مفهوم رشد سازگاري وجود دارد.