بررسي حمام نواب تهران از منظر پايداري و نقش آن در تحقق توسعه پايدار

باوجوداينكه معماري سرزمين ايران تاريخي چند هزارساله دارد اما تلاش‌هايي كه براي شناسايي و معرفي آثار آن صورت گرفته سابقه چنداني ندارد. حمام‌ها از مهم‌ترين گونه‌هاي معماري شهري و روستايي هستند كه در قياس با ساير گونه‌ها كمتر مورد پژوهش و تحقيق قرارگرفته‌اند. موضوع حمام به دليل نقش آن در بهداشت، جايگاه ديني، پزشكي، معماري موردتوجه و اهميت ديدگاه‌هاي گوناگون بوده است. حمام‌ها در بافت كهن شهري نقش كليدي در تمركزگرايي جمعيتي، تبادل اخبار، ايجاد دوستي و مؤانست، برنامه‌ريزي براي امور اجتماعي، سياسي، اقتصادي و مذهبي ايفا نموده و مكاني براي تبادل فرهنگي اقشار مختلف جامعه بوده است. مسئله اينجاست كه حمام‌ها از زمان پيدايش تا عصر معاصر روندي روي به رشد و تكامل داشته است ولي متأسفانه در سال‌هاي اخير با توسعه روزافزون علم و فناوري و تحولات شهري حمام‌هاي عمومي به فضايي كاملاً خصوصي و كوچك در كنج خانه‌ها تغيير هويت داده و رونق پيشين خود را ازدست‌داده‌اند. در اين مقاله سعي شده است با شناخت اصول معماري پايدار كه بي‌شك رعايت آن‌ها گامي در جهت توسعه پايدار است به بررسي ابعاد مختلف پايداري در حمام نواب بپردازيم بي‌شك شناخت اين ويژگي‌ها در كنار فناوري‌ها و فن‌آوري‌هاي جديد مي‌تواند در ارائه راهكارهاي جديد جهت بهبود و پايداري كيفيت معماري حمام‌هاي سنتي و احياء آن مؤثر باشد. هدف پژوهش نيز معرفي معيارها و ضوابط معماري پايدار به‌كاررفته در معماري ايران و بالأخص به‌صورت مطالعه موضوعي حمام تاريخي نواب تهران به‌عنوان مصداق مناسب از معماري پايدار در زمان و مكان خود و تحقق توسعه پايدار است. روش تحقيق به‌صورت تحقيقي توصيفي بوده و اطلاعات موردنياز، از مرور اسناد، مشاهده و تصويربرداري گردآوري‌شده است. نتايج تحقيق نشان مي‌دهد معماري كهن ايران در هماهنگي كامل با محيط، فرهنگ، آداب‌ورسوم منطقه از چنان قدرتي برخوردار است كه مي‌توانيم با توسعه پايدار اين معماري ديوارهاي پيشرفت معماري مدرن را بر روي پايه‌هاي مستحكم تجربيات نياكانمان بنا نماييم.