مطالعه اثر رانش معكوس در سازه‌هاي بلند و ارائه روابطحاكم بر رفتار سيستم سازه‌اي از ديدگاه اين پديده

در طراحي پيكربندي سازه‌هاي بلند، بخشي از ارتفاع سازه اغلب در يك يا چند طبقه بصورت مدفون در عمق زمين در نظر گرفته مي‌شود. از طرف ديگر در سيستمهاي سازه‌اي با هسته مقاوم كه استفاده از آن در سازه‌هاي بلند بسيار رايج مي‌باشد، با توجه به اينكه ديوارهاي پيراموني بكار رفته در طبقات زيرزمين داراي سختي جانبي بسيار بزرگي ميباشند، تركيب و تقابل اين دو سيستم با يكديگر باعث مي‌شود كه در صورت اعمال بار جانبي به روسازه، نيروي متمركز بزرگي در تراز ديافراگم واقع در تراز سطح زمين ايجاد و به هسته سازه وارد گردد. ايجاد اين نيروي متمركز در خلاف جهت بار جانبي باعث بروز پديده رانش معكوس شده و اثرات مهمي را در هسته و ديافراگم واقع در تراز زمين ايجاد مي‌كند. در اين مقاله پس از معرفي اين پديده و مرور تاريخچه‌اي از مطالعات انجام شده به تشريح رفتار سازه تحت اثر اين پديده پرداخته و با درنظر گرفتن فرضيات منطقي سعي شده است رفتار بخش تحتاني سيستم سازه‌اي در قالب روابط و گرافهايي به فرمول كشيده شود تا با استفاده از آنها پيش بيني رفتار سازه براي طراح امكان‌پذير گردد. نتايج اين مطالعه حاكي از آن است كه پديده رانش معكوس باعث افزايش نيروي برشي در جهت معكوس و كاهش لنگر داخلي در هسته مقاوم در زير تراز زمين مي‌گردد. همچنين از بين عوامل تاثيرگذار رفتار سازه بستگي شديدي به نسبت ابعادي ارتفاع سازه به عمق مدفون، و نسبت سختي جانبي ديوارهاي پيراموني زيرزمين به سختي هسته دارد كه اين وابستگي بوسيله توابعي ارائه و مورد بحث قرار گرفته است.